PRACA Z TEKSTEM ŹRÓDŁOWYM
Fragment relacji hiszpańskiego dominikanina Bartolomé de Las Casasa (czytaj: las kasasa) o zagładzie
Indian z Hispanioli (dziś: Haiti)
Wyspę Hispaniolę, pierwszą, na którą przybyli chrześci-
janie, gdy zaczęli dzieło zagłady tych ludów, zniszczyli
i wyludnili w ten sposób, że zabierali Indianom kobiety
i dzieci, aby się nimi posługiwać i na złe ich używać, zja-
dali żywność, którą tamci zdobywali w pocie i trudzie, nie
zadowalając się tym, co dawali im dobrowolnie, odpowied-
nio do swych niewielkich możliwości. Indianie bowiem
nie zwykli mieć więcej nad to, co niezbędne i co kosztuje
niewiele pracy, tak, że żywność wystarczającą dla trzech
domów czy dziesięciu osób na miesiąc zjada chrześcijanin
w jeden dzień. Sprawiali im też wiele udręki, popełniali
gwałty i akty przemocy. Indianie zaczęli rozumieć, że ci
ludzie zapewne nie przybyli z nieba. Przeto jedni chowa-
li żywność, drudzy - żony i dzieci, inni wreszcie uciekali
do lasu, aby oddalić się od ludzi o tak straszliwych i trud-
nych do zniesienia obyczajach. Chrześcijanie bili ich, okła-
dali kułakami i kijami, a nawet podnieśli rękę na władców
państewek. [...] Odtąd Indianie poczęli szukać sposobów
wypędzenia chrześcijan ze swoich ziem. Zaopatrzyli się
w broń słabą, mało wytrzymałą i nie bardzo zdatną do ata-
ku, a tym mniej do obrony – z tego powodu wszystkie ich
wojny niewiele groźniejsze są od naszej bijatyki na kije [...].
Chrześcijanie przy pomocy swych koni, mieczy i włóczni
rozpoczęli rzeź i wymyślne okrucieństwa.
[w:] Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych
z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów,
oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard,
Warszawa 1997, s. 44-45.
1. Powiedz, jakie przyczyny doprowadziły do zagłady Indian.
2. Wyjaśnij, dlaczego Indianie nie byli w stanie pokonać mniej licznych Hiszpanów.
WALA