jak i dlaczego zmienia się aktywność metali i niemetali w grupie i okresie?

Odpowiedź :

im bliżej lewej stony w układzie okresowym tym pierwiastki są bardziej aktywne np. ostatnia grupa (18) to gazy szlachetne które są niemal całkowicie niereaktywne i pierwsze dwa z nich nie tworzą żadnych związków chemicznych

Wynika to z faktu, że nie zawierają one żadnych, niezapełnionych w pełni elektronami orbitali które by mogły uczestniczyć w tworzeniu wiązań chemicznych.
W grupie spada w dół, w okresie spada w prawo. Wiąże się to z rosnącym promieniem atomu - im większy, tym trudniej reaguje.