TO JEST RZYM: Rzymianie, podobnie jak Grecy, wprowadzili trzystopniowy system nauczania miedzy innymi:
a) szkoły „podstawowe",
b) szkoły średnie, gdzie czytano i interpretowano dzieła literatury greckiej i łacińskiej (za jej najlepszych artystów uznano przede wszystkim Cycerona i Wergiliusza) pod kierunkiem nauczyciela zwanego grammaticus;
c) szkoły wyższe, prowadzone przez retorów, nauczano w nich głównie krasomówstwa.
Różnice jakie można zauważyć w nauce w Grecji i Rzymie, są związane z istotna innowacją rzymska dotyczącą wprowadzenia nauczania prawa, z którego wykształciło się stopniowo szkolnictwo wyższe typu prawniczego.
TO JEST GRECJA:
Gimnazjum, w starożytnej Grecji publiczny ośrodek ćwiczeń gimnastycznych (wykonywanych zwykle nago, stąd nazwa, z greckiego gymnos = nagi), zazwyczaj poza murami miasta. W VI w. p.n.e. były to prymitywne boiska i bieżnie pod gołym niebem, urządzane najczęściej w cienistych gajach nad rzekami i strumieniami. Z czasem, poprzez formę drewnianych szop, przekształciły się w zespół budowli kamiennych, częściowo krytych (IV w. p.n.e.).
Najstarsze gimnazja były w Sparcie. Zarządzał nimi wyznaczany przez państwo kierownik, zwany sofronistą. Gimnazja dostępne były dla wszystkich wolnych obywateli, w praktyce jednak korzystali z nich przede wszystkim trenujący zawodnicy, efebowie (osiemnastoletni i dziewiętnastoletni chłopcy odbywający służbę wojskową) oraz ludzie zamożni, mający dużo wolnego czasu. Miejskie gimnazja czynne były od wschodu do zachodu słońca.
