Krzyżując dwa króliki o sierści ostrej i czarnej otrzymano w potomstwie dwa osobniki, z których jeden miał sierść ostrą i czarną, a drugi miękką i czarną. Co można powiedzieć na temat genotypu rodziców?.

Znając fenotypy i możliwe genotypy rodziców widzimy, że w przypadku cechy B rodzice musieli być heterozygotami (Bb i Bb) ponieważ w innym przypadku nie byłoby możliwe uzyskanie osobnika z miękką sierścią (bb).

Natomiast w przypadku cechy A rodzice mogliby być albo homozygotami (AA) lub heterozygotami (Aa).

Ze względu na fakt, że cechy te są niesprzężone dla każdej z nich możemy zapisać osobną krzyżówkę (w załączniku).

Dodatkowo dla sprawdzenia znając genotypy rodziców możemy dla sprawdzenia zapisać tzw. krzyżówkę dwugenową. Mamy kilka możliwych zestawów genotypów rodziców. W zależności od genotypów rodziców możemy uzyskać różne kombinacje alleli.

Genotypy rodziców: AaBb x AaBb
Możliwe kombinacje alleli przekazywanych przez rodziców:
AB, Ab, aB, ab oraz AB, Ab, aB, ab
Genotypy rodziców: AABb x AABb
Możliwe kombinacje alleli przekazywanych przez rodziców:
AB, Ab oraz AB, Ab
Genotypy rodziców: AABb x AaBb
Możliwe kombinacje alleli przekazywanych przez rodziców:
AB, Ab oraz AB, Ab, aB, ab

Dla wszystkich powyższych przypadków możliwe jest uzyskanie zarówno osobnika o sierści miękkiej i czarnej oraz ostrej i czarnej (Krzyżówki dwugenowe w załączniku).

Gdyby któryś z rodziców był homozygotą BB nie byłoby możliwe uzyskanie osobnika o sierści miękkiej i czarnej. Dla przykładu (krzyżówka dwugenowa nr 4):

Genotypy rodziców: AABB x AaBb
Możliwe kombinacje alleli przekazywanych przez rodziców:
AB oraz AB, Ab, aB, ab
W takim przypadku potomstwo zawsze od jednego z rodziców dziedziczyłoby jeden allel dominujący B.

Dziedziczenie niesprzężonych ze sobą genów

Przykład przedstawiony w zadaniu to dziedziczenie genów niesprzężonych ze sobą. Taki rodzaj dziedziczenia można wytłumaczyć w oparciu o model dziedziczenia mendlowskiego.

Wiemy, że każdy osobnik ma 2 kopie genu, a każdy gen może występować w dwóch różnych wersjach (allelach):

allel dominujący (oznaczany wielką literą)
allel recesywny (oznaczany małą literą alfabetu.

Każdy z rodziców przekazuje potomstwu tylko jedną kopię genu. W taki sposób powstaje u nowego osobnika nowy zestaw alleli danego genu.

W przypadku przekazywania więcej niż jednej cechy, każda z cech jest dziedziczona niezależnie od pozostałych.

II prawo Mendla mówi, że allele różnych genów rozdzielane są niezależnie, w sposób losowy i tworzone są wszystkie możliwe kombinacje alleli.

Dla przykładu rodzic o genotypie:

AABB - będzie mógł przekazać wyłącznie jedną kombinację alleli: AB
AABb - będzie mógł przekazać 2 kombinacje AB i Ab
AaBb - będzie mógł przekazać 4 kombinacje AB, aB, ab, Ab

Dodatkowo dla genów niesprzężonych możemy zastosować twierdzenie o prawdopodobieństwie zdarzeń niezależnych:

prawdopodobieństwo dwóch i więcej zdarzeń, które nie są sprzężone mających miejsce w tym samym czasie, można obliczyć poprzez iloczyn prawdopodobieństwa pojedynczych zdarzeń.

Dla każdego zdarzenia (cechy) możemy więc narysować osobną krzyżówkę.

Dla przykładu:

Prawdopodobieństwo uzyskania królika z rodziców AaBb i AaBb o miękkiej białej sierści możemy obliczyć rozrysowując niezależne krzyżówki dla cechy A i B (jak w załączniku), a następnie mnożąc przez siebie prawdopodobieństwo uzyskania pożądanej cechy A (sierść biała - aa - prawdopodobieństwo = 1/4) oraz uzyskania pożądanej cechy B (sierść miękka - bb - prawdopodobieństwo = 1/4). Finalnie prawdopodobieństwo uzyskania potomstwa o białej miękkiej sierści wyniosłoby 0.0625.