W związku z powstaniem trójprzymierza i trójporozumienia interesy zaborców rozeszły się. Po wybuchu I wojny światowej sprawa polska uległa umiędzynarodowieniu. Polska znalazła się pod zaborami niemiecko-austro-węgierskimi.
14.08.1914 Wielki Książe Mikołaj Mikołajewicz obiecał zjednoczenie Polaków pod berłem Romanowów.
5.11.1916 cesarz Franciszek Józef I oraz Wilhelm II ogłosili tzw. akt 5 listopada, nazywany też aktem dwóch cesarzy. Obiecali Polakom powstanie państwa polskiego jako monarchii konstytucyjnej, licząc na kilkumilionową mobilizację polskiej armii. Ogłosili też powstanie Rady Regencyjnej, która miała zastępować osobę monarchy.
Sprawa polska została poruszona 08.01.1918 przez prezydenta USA Thomasa Woodrowa Wilsona w jego 14-punktowym orędziu oraz 03.06.1918 przez premierów Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch w deklaracji wersalskiej.
W roku 1917 utworzono w Paryżu Komitet Narodowy Polski z Romanem Dmowskim na czele, uznawany przez ententę za rząd polski na uchodźstwie.
W związku z podpisaniem pokoju brzeskiego przez Rosję i Niemcy 03.03.1918 w Polsce równocześnie zaczęły działać ośrodki władzy:
- Rada Regencyjna z najsilniejszą pozycją
- Polski Komitet Likwidacyjny działający w Galicji
- Naczelna Rada Narodowa w Poznaniu
- Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej w Lublinie pod kierownictwem Ignacego Daszyńskiego
Po powrocie Józefa Piłsudskiego do kraju Rada Regencyjna przekazała mu władzę. Pozostałe ośrodki władzy także uznały jego autorytet. Pierwszym premierem nowo powstałego rządu został Jędrzej Moraczewski, następnie Ignacy Jan Paderewski.
