1. kryzys gospodarczy państwa:
a)zniszczone zostały pola uprawne
b)ruinie uległo wiele miast i wsi
c)zmalała liczba ludności na skutek wojen, chorób i klęsk głodu
2. kryzys polityczno-ustrojowy państwa:
a)rywalizacja między różnymi stronnictwami politycznymi o osadzenie na tronie swojego kandydata (były głównie partia profrancuska i prohabsburska, no i może jeszcze rodzima, popierająca polskich kandydatów do tronu)
b)spadek znaczenia sejmu, który począwszy od 1652 r. był zrywany poprzez liberum veto
3. kryzys religijny państwa:
a)obniżenie poziomu umysłowego szlachty, która traciła powoli zainteresowanie zdobyciem wykształcenia na rzecz powierzchownego kształcenia
b)wojny z Rosją, Szwecją i Turcją doprowadziły do wzrost nietolerancji religijnej wśród szlachty, czego przykładem stało się wygnanie arian z Polski w 1658 r.
Wreszcie skutkiem wojen było wykształcenia wśród szlachty przekonania, że Polska jest przedmurzem chrześcijaństwa i ma do spełnienia ważną dziejową rolę.
myśle ze dobrze spisałam prawie wszytsko z podręcznika. ;]