Wyjaśnij na czym polega pasowy układ rzeźby terenu powierzchni Polski.

Odpowiedź :

pasowość krajobrazu, jedna z prawidłowości przestrzennego układu środowiska na niektórych obszarach, polegająca na występowaniu równoległych pasów krajobrazowych, z których każdy cechuje się odmiennym charakterem środowiska. Zmienność pasowa środowiska spowodowana jest przede wszystkim zróżnicowaniem budowy geologicznej i rzeźby terenu, do czego nawiązują pozostałe elementy środowiska. Występowanie pasowości środowiska wynika z długotrwałego rozwoju
środowiska obszaru. Przykładem pasowości środowiska jest układ głównych jednostek krajobrazowych Polski, w którym występuje sześć pasów: niziny nadmorskie, pagórkowate pojezierza, niziny z przewagą równin (tzw. kraina wielkich dolin), stare góry
i wyżyny, kotliny podgórskie i młode góry. Pasowość środowiska można rozpatrywać na różnym stopniu ogólności, od kontynentu (np. pasowy układ Ameryki Północnej od Atlantyku do Pacyfiku) po niewielkie pasmo górskie (np. pasowość Tatr). Pojęcia pasowości środowiska nie należy mylić ze strefowością środowiska, związaną ze zróżnicowaniem klimatycznym, a nie geologiczno-morfologicznym.
1. Wstęp - pasowość powierzchni Polski
2. Wyróżnienie pasów


Ad.1
Bezpośrednią przyczyną pasowości jest przeszłość geologiczna Polski a największy na to wpływ miało zlodowacenie plejstoceńskie

Ad.2
a) Pas nizin nadmorskich
- nie przekraczają 100m n.p.m.
- występują obszary depresyjne ( największa wynosi -1,8 m i znajduje się koło Elbląga)

b) Pas pojezierza
- efekt zlodowaceń plejstoceńskich
- najwyższe wzniesienia od 50 do 329 m. – Szeska Góra, Dylewska Góra, Wieżyca
-jeziora rynnowe, polodowcowe, moreny dennej, oczka wytopiskowe

c) Pas nizin środkowo polskich
- wzniesienia nie przekraczają 150 m.
- w pasie tym spotykamy szerokie doliny, pradoliny, które wykorzystują takie rzeki jak: Wisła, Noteć, Narew, Bug.

d) Pas wyżyn
- średnio 200-400 m ale nawet 612 m. – Łysica
- występuje gołoborza, jaskinie krasowe
- występowanie. zwartych kompleksów lasów jodłowych

e) Pas kotlin podkarpackich
- 150 do 300 m
- np. Kotlina Sandomierska, Oświęcimska

f) Pas gór
- do 2499 m – Rysy w Tatrach
- 1602 m – Śnieżka w Sudetach
- cechą charakterystyczną jest występowanie przełęczy
W rzeźbie terenu Polski można wyróżnić 6 pasów przebiegających równoleznikowo. Pasy o wyższych wysokościach bezwzględnych, czyli: pojezierza,wyżyny i góry sąsiadują z niżej położonymi pobrzeżami,Nizinami Środkowopolskimi i Kotlinami Podkarpackimi.Mają one przebieg równoleżnikowy.