Okoliczności sprzyjające odkryciom geograficznym to:
- Wzrost popytu na luksusowe towary sprowadzane za Wschodu, towarami tymi były między innymi, pieprz, jaśmin, gałka muszkatołowa, jedwab
- Potrzeba znalezienia innej drogi na Wschód, głownie do Indii, spowodowana osiedleniem się na Bliskim Wschodzie Turków Osmańskich, stare szlaki lądowe stały się niebezpieczne
- Zmonopolizowanie handlu z Lewantem ( państw leżące na wschodnim, azjatyckim wybrzeżu Morza Śródziemnego) przez miasta włoskie , na sprowadzaniu luksusowych towarów bogaciły się głównie miasta włoskie, wywoływało to niezadowolenie innych państw. Chciano ominąć pośredników (miasta włoskie) i zaopatrywać się bezpośrednio do źródła zaopatrzenia
- Chęć wzbogacenia się, szlachta portugalska i hiszpańska, szukała nowych sposobów na wzbogacenia się, ponieważ na półwyspie iberyjskim z powodu braku ziem uprawnych szerzył się kryzys ekonomiczny, potrzebowali nowych ziem.
- Wzrost zainteresowania światem, wywołanym przez oświecenie, ludzie odrzucili średniowieczne zasady życia (Bóg w centrum zainteresowań) i byli ciekawi świata.
- Brak kruszców srebra i złota na terenie Europy, kruszec ten konieczny był do wybijania monet, poszukiwano terenów bogatych w ich złoża.
- Rozwój w dziedzinie żeglarstwa, powstał nowy typ statku karawela, który miał znacznie szybszą prędkość i większą powierzchnię przeznaczoną na przewóz towarów
