1.
Przeciwnikiem Mendla Gdańskiego jest zegarmistrz, wyznawca antysemickich poglądów. Uważa, że „Żyd zawsze pozostanie Żydem”, że jest obcy w polskim społeczeństwie. Ponadto zarzuca Żydom chciwość, wyzysk, chęć bogacenia się za wszelką cenę oraz fakt, że nadmiernie się mnożą. Przeciwnikami byli również uczestnicy marszu antysemickiego, którzy demolowali żydowskie kramy handlowe, atakowali kamieniami Żydów w tym starego introligatora.
W obronie Mendla staje ksiądz, który przegania spod jego okien wyrostków, pragnących zakłócić piątkową modlitwę, a także sąsiadki introligatora- straganiarka, powroźnicza i stróżka. Również młody student, zamieszkujący facjatkę w kamienicy Mendla, który wyszedł naprzeciw tłumu i własnym ciałem zasłonił okno Żyda oraz przeganiał zgromadzony motłoch, a następnie starał się pocieszyć Mendla i czuwał przy łóżku rannego Jakuba.
2.
Po napaści antysemitów Mendel Gdański powiedział, że "(...) u mnie umarło serce do tego miasta", ponieważ nie mógł zrozumieć dlaczego społeczność wśród której żył, dla której ciężko, uczciwie pracował, uważa go za obcego, bo jest Żydem. Zrozumiał, że jest niepotrzebny, niemile widziany prze mieszkańców, dla których tyle lat życia i pracy poświęcił.
