SPRAWDZIAN WIADOMOŚCI – „Pan Tadeusz’’, „Latarnik’’

Wymień znane Ci gatunki epickie. (0-1)

…………………………………………………………………………………………………………

Uzupełnij tekst. (0-3)

Adam Mickiewicz to …………………………., czyli …………………………………………………..narodu.
Jego twórczość przynależy do epoki literackiej zwanej …………………………………………………..
Większość swego życia spędził na ………………...... , tęskniąc za ojczyzną.
„Pan Tadeusz” powstał w latach …………………......... Jest to (gatunek)……………………

Podaj pełny tytuł utworu (0-1)

……………………………………………………………………………………………………………

Z jakiej części utworu pochodzi poniższy fragment? (0-1)

……………………………………………………………………………………………………………………..

Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie.
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.
Panno Święta, co jasnej bronisz Częstochowy
I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy
Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!
Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem
(Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę
Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę
I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu
Iść za wrócone życie podziękować Bogu),
Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono.
Tymczasem przenoś moję duszę utęsknioną
Do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych,
Szeroko nad błękitnym Niemnem rozciągnionych;
Do tych pól malowanych zbożem rozmaitem,
Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem;
Gdzie bursztynowy świerzop, gryka jak śnieg biała,
Gdzie panieńskim rumieńcem dzięcielina pała,
A wszystko przepasane, jakby wstęgą, miedzą
Zieloną, na niej z rzadka ciche grusze siedzą.

Wyjaśnij pojęcie – apostrofa (0-1)

…………………………………………………………………………………………………………..

Wypisz z tekstu apostrofę i objaśnij jej sens . (0-2)

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

Wypisz fragment , który jest aluzja literacką i określ jej źródło . (0-2)

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

Wypisz z tekstu 2 epitety przymiotnikowe (0-2)

………………………………………………………………………………………………………

Z podanego fragmentu wypisz po jednym : (0-2)

porównanie : ………………………………………………………………………………………

przenośnia : ……………………………………………………………………………………….

Podaj definicje epopei . (0-1)

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

Podaj 1 znaczenie przemiany Jacka Soplicy w księdza Robaka . (0-1)

………………………………………………………………………………………………………

Wymień 3 cechy noweli (0-1)

• …………………………………………………………………………………………………..

• …………………………………………………………………………………………………..

• …………………………………………………………………………………………………..

,, Czuł on coś takiego , co czuje szczuty zwierz , gdy wreszcie schroni się przed pogonią na jakiejś niedostępnej skale lub pieczarze . Nadszedł nareszcie dla niego czas pokoju .”
Rozpoznaj rodzaj narracji i uzasadnij . (0-3)
…………………………………………………

Uzasadnienie : ……………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………….

Przekształć tekst , stosując inny rodzaj narracji niż w oryginale . (0-2)

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

Udowodnij , że w ,,Latarniku” zastosowano zabieg retrospekcji . (0-1)

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

Wybierz z podanych frazeologizmów trzy , które Twoim zdaniem oddają cechy
Skawińskiego . Zredaguj jego krótka charakterystykę . Zachowaj konsekwencję w
doborze określeń . (0-3)

człowiek z charakterem , silna osobowość, człowiek przegrany, niespokojny duch, mieć swoje lata, zmagać się z losem

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

Zastosuj w zdaniach złożonych terminy :pointa, bohater dynamiczny , punkt kulminacyjny.
(0-3)

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

Podaj 3 argumenty w formie trybu rozkazującego , zachęcające do lektury
,,Latarnika ” lub ,,Pana Tadeusza”

a)……………………………………………………………………………………………………….

b)……………………………………………………………………………………………………….

c)……………………………………………………………………………………………………….

Wymień 3 utwory , w których mamy do czynienia z motywem wewnętrznej przemiany bohatera . Podaj tytuł i autora. (0-3)

|bohater |tytuł |autor |
| | | |
| | | |
| | | |


Odpowiedź :

Wymień znane Ci gatunki epickie. (0-1)

powieść, nowela, epos (epopeja), opowiadanie, baśń, legenda, satyra, pamiętnik, ballada

Uzupełnij tekst. (0-3)

Adam Mickiewicz to wieszcz, czyli najwyższy artysta narodu.

Jego twórczość przynależy do epoki literackiej zwanej Romantyzmem.

Większość swego życia spędził na emigracji, tęskniąc za ojczyzną.

„Pan Tadeusz” powstał w latach 1832 – 1834. Jest to (gatunek) epopeja.

Podaj pełny tytuł utworu (0-1)

„Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie: historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem“

Z jakiej części utworu pochodzi poniższy fragment? (0-1)

Inwokacja

Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie.

Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,

Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie

Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.

Panno Święta, co jasnej bronisz Częstochowy

I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy

Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!

Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem

(Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę

Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę

I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu

Iść za wrócone życie podziękować Bogu),

Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono.

Tymczasem przenoś moję duszę utęsknioną

Do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych,

Szeroko nad błękitnym Niemnem rozciągnionych;

Do tych pól malowanych zbożem rozmaitem,

Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem;

Gdzie bursztynowy świerzop, gryka jak śnieg biała,

Gdzie panieńskim rumieńcem dzięcielina pała,

A wszystko przepasane, jakby wstęgą, miedzą

Zieloną, na niej z rzadka ciche grusze siedzą.

Wyjaśnij pojęcie – apostrofa (0-1)

To  bezpośredni zwrot do adresata utworu.

Wypisz z tekstu apostrofę i objaśnij jej sens . (0-2)

„Litwo! Ojczyzno moja!“ - poeta zwraca się do ojczyzny, za która tęskni, będąc na emigracji.

Wypisz fragment , który jest aluzja literacką i określ jej źródło . (0-2)

„Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie./ Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,

Kto cię stracił.“

Poeta nawiązuje do fraszki Jana Kochanowskiego „Na zdrowie“.

Wypisz z tekstu 2 epitety przymiotnikowe (0-2)

„wiernym ludem“, „duszę utęsknioną“

Z podanego fragmentu wypisz po jednym : (0-2)

porównanie :  „gryka jak śnieg biała“

przenośnia : „panieńskim rumieńcem dzięcielina pała“

Podaj definicje epopei . (0-1)

Epopeja, to dłuższy poemat epicki,  wierszowany, opiewający w podniosłej formie dzieje bohaterów narodowych na tle wydarzeń przełomowych dla danej społeczności.

Podaj 1 znaczenie przemiany Jacka Soplicy w księdza Robaka . (0-1)

Przemiana Jacka Soplicy pokazała, w jaki sposób można zmazać grzechy i błędy nieroztropnej młodości.

Wymień 3 cechy noweli (0-1)

• krótki, jednowątkowy utwór epicki

• zredukowana ilość bohaterów.

• posiada punkt kulminacyjny

,, Czuł on coś takiego, co czuje szczuty zwierz , gdy wreszcie schroni się przed pogonią na jakiejś niedostępnej skale lub pieczarze . Nadszedł nareszcie dla niego czas pokoju .”

Rozpoznaj rodzaj narracji i uzasadnij . (0-3)

- narracja trzecioosobowa

Uzasadnienie : narrator, relacjonuje wydarzenia używając trzecioosobowej formy czasownika.

Przekształć tekst , stosując inny rodzaj narracji niż w oryginale . (0-2)

narracja pierwszoosobowa:

Czułam coś takiego, co czuje szczuty zwierz , gdy wreszcie schroni się przed pogonią na jakiejś niedostępnej skale lub pieczarze . Nadszedł nareszcie dla mnie czas pokoju.

Udowodnij , że w ,,Latarniku” zastosowano zabieg retrospekcji . (0-1)

Pojawiają się wspomnienia z przeszłości Skawińskiego, np. jego  miejsca pracy, wydarzenia np. że bohater  czterdziestym dziewiątym roku wyjechał do Ameryki, prowadził awanturniczy tryb życia  i prawie nie spotykał Polaków.

Wybierz z podanych frazeologizmów trzy , które Twoim zdaniem oddają cechy

Skawińskiego . Zredaguj jego krótka charakterystykę . Zachowaj konsekwencję w

doborze określeń . (0-3)

człowiek z charakterem , silna osobowość, człowiek przegrany, niespokojny duch, mieć swoje lata, zmagać się z losem

Skawiński miał swoje lata, widać było  po nim zmęczenie życiem i wieloletnią tułaczką.

Przez większośś życia zmagał się z losem, niezaznając w życiu spokoju,  zmuszony do wielokrotnego zmieniania  miejsca zamieszkania.

Bohater był człowiekiem z charakterem,  bo mimo  trudnych doświadczeń pozostał człowiekiem sumiennym i uczciwym,  jako  latarnik   nienagannie wypełniał swoje obowiązki.

Podaj 3 argumenty w formie trybu rozkazującego , zachęcające do lektury

,,Latarnika ” lub ,,Pana Tadeusza”

a) Przeczytajcie „Pana Tadeusza“, bo  dotyczy patriotycznych, narodowo-wyzwoleńczych treści.

b) Poznajcie jak dzięki wspólnej pracy i zakopaniu sporów, będziemy mogli stawić czoło wrogowi i sprawić, że nasza ojczyzna będzie silniejsza.

c)  Dowiecie się czym jest tradycja i obyczaje.

Wymień 3 utwory , w których mamy do czynienia z motywem wewnętrznej przemiany bohatera . Podaj tytuł i autora. (0-3)

Andrzej Kmicic - „Potop“ - Henryk Sienkiewicz

Chilon - „Quo vadis“ - H. Sienkiewicz

Ebenezer Scrooge -  „Opowieść wigilijna“ Charles Dickens

|