żywa skamieniałość – żyjący gatunek (rodzaj) rośliny lub zwierzęcia znany poza tym jedynie ze skamieniałości i niemający bliskich żyjących krewnych. Gatunki określane tym terminem przeżyły masowe wymieranie ich krewniaków w przeszłości. Przykłady: skrzypłocze, przekopnice, araukaria, miłorząb.
