Geoffrey Chaucer, Opowieści kanterberyjskie\ przeł. Helena Pręczkowska
Zadanie 1. (0-1)
Bohater zacytowanego fragmentu „umiłował cześć", co oznacza, że
A. przywiązywał wagę do obyczaju powitania.
B. cenił honor.
C. chciał, by darzono go uwielbieniem.
D. pragnął, by ludzie zachowali go w pamięci.
Zadanie 2. (0-1)
Rycerza charakteryzowały również „obyczaje dworne", a więc można go określić mianem
A. dżentelmena.
B. arystokraty.
C. dworaka.
D. pochlebcy.
1 Grenada - miasto w Hiszpanii (Andaluzja)
2 Algeciras - Miasto w pd. Hiszpanii (Andaluzja); nazwa pochodzi od arabskiego al-jazeera (półwysep).
3 Satalia - miasto w Turcji
4 Wielkie Morze - Morze Śródziemne
Zadanie 3. (0-1)
Rycerz „Panu swojemu wielce był usłużny/Na bój z nim jeżdżąc do krajów przeróżnych", co świadczy o tym, że bohater był
A. oddanym sługą swego pana.
B. pokornym poddanym władcy.
C. wiernym wasalem swego seniora.
D. człowiekiem służalczym.
Zadanie 4. (0-1)
Rycerz „w Grenadzie bił się z wrogiem mauretańskim". W obronie jakiej wartości występował?
A. Honoru.
B. Wiary.
C. Ojczyzny.
D. Władcy.
Zadanie 5. (0-1)
Tryb życia, jaki prowadzi bohater, pozwala go określić mianem
A. błędnego rycerza.
B. rycerza-rozbójnika.
C. obieżyświata.
D. niespokojnego ducha.
• Tekst ll
I znowuż statek pomykał w stronę Tyntagielu. Zdawało się Tristanowi, że żywy krzew o ostrych cierniach, o pachnących kwiatach zapuszcza korzenie w krew jego serca i silnymi więzami wiąże do pięknego ciała Izoldy jego ciało i wszystką myśl, i wszystkie pragnienia. Myślał: „Andrecie, Denoalenie, Gwenelonie i ty, Gondoinie, zdrajcy, którzyście mnie oskarżali, iż pożądam ziemi króla Marka, ach, jestem jeszcze nikczemniejszy i nie ziemi jego oto pożądam! Ty, miły wuju, któ¬ry pokochałeś mnie, sierotę, nim nawet poznałeś krew siostry swojej Blancheflor (...), czemuż od pierwszego dnia nie wygnałeś precz zbłąkanego dziecka przybyłego, aby cię zdradzić? Ha, cóżem pomyślał? Izold jest twoją żoną, a ja twym lennikiem. Izold jest twoją żoną, a ja twoim synem. Izold jest twoją żoną i nie może mnie kochać." (...)
Brangien patrzała na nich z bólem, (...) widziała, jak odtrącają wszelkie jadło, wszelki napój i wszelkie pokrzepienie, jak się szukają niby ślepi posuwający się po omacku ku sobie, nieszcz꬜liwi, kiedy usychali rozdzieleni, bardziej nieszczęśliwi jeszcze, kiedy będąc przy sobie drżeli przed grozą pierwszego wyznania.
Trzeciego dnia, kiedy Tristan zbliżał się do namiotu rozpiętego na pokładzie, gdzie Izolda szukała schronienia, Izold ujrzała go nadchodzącego i rzekła pokornie:
- Wejdźcie, panie!
- Królowo - rzekł Tristan - czemu nazywasz mnie panem? Czy nie jestem, przeciwnie, twym
lennikiem, wasalem, powinnym cię czcić, służyć ci i kochać ciebie jako swoją królową i panią?
Izold odparła:
-Nie, ty wiesz o tym, że jesteś moim panem i władcą! Ty wiesz, że twoja moc włada nade mną i że jestem twą niewolnicą! (...)
- Izoldo, co wiesz dzisiaj? Co ciebie dręczy?
- Ach, wszystko to, co wiem, dręczy mnie, i wszystko, co widzę! To niebo mnie dręczy i to
morze, i ciało moje, i życie moje!
Położyła rękę na ramieniu Tristana, łzy przygasiły promienie jej ócz, wargi zadrżały. Zapytał:
- Miła, co ciebie dręczy?
Odpowiedziała:
- Iż cię miłuję.
Joseph Bedier, Dzieje Tristana i Izoldy, przeł. Tadeusz Żeleński (Boy)
Zadanie 6. (0-1)
Tristana, rycerza z Kornwalii, charakteryzuje znakomite pochodzenie. Jakie pokrewieństwo
łączy go z królem Markiem?
A. Jest siostrzeńcem władcy.
B. Jest bratankiem króla.
C. Jest kuzynem władcy.
D. Jest wujem króla.
Zadanie 7. (0-1)
Bohater zakochuje się w Izoldzie. Stan wewnętrzny bohatera opisany w 2. zdaniu można określić jako
A. szczęście i spokój.
B. radość i przywiązanie.
C. zachwyt i podniecenie.
D. szczęście i cierpienie.
Zadanie 8. (0-2)
Miłość do Izoldy powoduje wyrzuty sumienia. Jakie zasady łamie Tristan, zakochując się
w pięknej pani?
Zadanie 9. (0-1)
Opis zachowania młodych kochanków, dokonany z perspektywy służącej Brangien, pozwala
utożsamić miłość z
A. radością i szczęściem.
B. chorobą i kalectwem.
C. fascynacją i zachwytem.
D. szaleństwem i cierpieniem.
Zadanie 10. (0-1)
Wprowadzenie zdań wykrzyknikowych w wypowiedziach Izoldy skierowanych do Tristana
świadczy o tym, że bohaterka
A. jest zdenerwowana na kornwalijskiego rycerza.
B. jest poirytowana upałem i długą podróżą.
C. znajduje się pod wpływem silnych emocji.
D. usiłuje sprowokować Tristana do wyznania.
Zadanie 11. (0-1)
Przeredaguj zacytowane wypowiedzenie, zamieniając mowę niezależną na zależną: „- Królowo - rzekł Tristan - czemu nazywasz mnie panem?".
• Tekst III
Jako zabawa i przedstawienie wymyka się miłość dworna ustalonemu porządkowi jest od¬wrotnością codziennych stosunków. Z zasady swej cudzołożna, bierze przede wszystkim odwet na przymusie małżeńskim. W społeczeństwie feudalnym celem małżeństwa było okrycie chwałą rodu i utrwalenie jego fortuny. (...) Miłość dworna (...) jest aktem wyboru. Wyboru nieuwzględ-nionego w procedurze zawierania małżeństwa. Kochanek nie wybiera sobie jednak dziewicy, lecz żonę innego. (...)
Strategia ustawia jednak rycerza w pozycji sługi. I pod tym względem również jest miłość dworna zaprzeczeniem codzienności. W życiu realnym pan dominuje całkowicie nad swoją mał¬żonką. W grze miłosnej służy damie, znosi jej kaprysy i poddaje się próbom, na które dama go wystawia. Klęczy przed nią i ta postawa jest odbiciem obowiązującej w społeczności rycerskiej uległości wasala. Całe słownictwo i gesty dworne wywodzą się z formuł i obrzędów wasalnych. Przede wszystkim samo pojęcie służby, jego treść. Jak wasal wobec swego pana, tak i kochanek wobec wybranej winien być przede wszystkim lojalny. Przysiągł jej wiarę, nie wolno mu więc złamać przysięgi, jest to węzeł nie do rozwiązania. Musi być też mężny, toczy o wybrankę boje i właśnie drogą zwycięstw orężnych zbliża się do niej. Poza tym winien jest jej względy, co także oznacza służbę. Tak samo służą panu jego wasale, znalazłszy się na jego dworze.
Georges Duby, Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo 980-1420', przeł. Krystyna Dolatowska
Zadanie 12. (0-1)
Zawierając małżeństwo, rycerz kierował się
A. urodą przyszłej żony.
B. przymiotami charakteru narzeczonej.
C. uczuciami.
D. dobrem rodu.
Zadanie 13. (0-1)
Miłość dworna łączyła rycerza i
A. jego żonę.
B. cudzą żonę.
C. cnotliwą niewiastę.
D. piękną dworkę.
Zadanie 14. (0-1)
Relacja między rycerzem a damą jego serca przypominała stosunki między
A. mężem a żoną.
B. ojcem a dzieckiem.
C. sługą a panem.
D. wasalem a seniorem.
Zadanie 15. (0-1)
By zyskać przychylność damy swego serca, rycerz musiał wykazać się
