Odpowiedź :
Odpowiedź
Wyjaśnienie:
- odrealnienie akcji, wprowadzenie onirycznej narracji (motyw snu, wizyjność)
- odwołanie do symbolizmu (elementy fantastyczne mogą być nośnikami znaczeń symbolicznych)
- bardziej pojemna i wieloznaczna interpretacja (poprzez elementy fantastyczne możemy wyrazić o wiele więcej znaczeń niż poprzestając jedynie na tym, co realistyczne)
Teza: Wprowadzenie elementów fantastycznych do utworów literackich wzbogaca utwory i wpływa na czytelność ich przesłania, sprawiając, że utwór staje się bardziej pojemny znaczeniowo, wyraża ukryte sensy i znaczenia symboliczne. Sensy te byłyby niepełne (lub trudne do zrozumienia), gdyby autor poprzestał jedynie na konwencji realistycznej.
Interpretacja podanego fragmentu:
"Wesele" jako dramat symboliczny (wyjaśnienie pojęcia) - elementami fantastycznymi w "Weselu" są pojawiające się Osoby Dramatu (nośniki znaczeń symbolicznych).
W podanej scenie Poeta i Rachela mówią o tym, by zaprosić na wesele chochoła (ma on kluczową rolę! zapowiada przyjście kolejnych Osób Dramatu słynnymi słowami: "co tam komu w duszy gra, co kto w swoich widzi snach..."). Bohaterowie fragmentu wypowiadają to zaproszenie w tonie żartu, poetyckiego marzenia czy młodopolskiego flirtu - jednak po ponownym zaproszeniu ze strony pary młodej stojący przed chatą chochoł faktycznie ożywa (element fantastki).
Wyjaśnienie symboliki chochoła: postać fantastyczna: ożywiona wiązka słomy, symbolizuje dwoistość narodowego charakteru Polaków (słoma i róża - pozytywne cechy "przykryte" sarmackimi wadami).
Chochoł jako jeden z najważniejszych symboli w dramacie Wyspiańskiego - pozwala głębiej odczytywać przesłanie utworu, odnosi się w sposób symboliczny do problemów narodu polskiego (brak jedności i porozumienia, narodowa niemoc, niemożność pokonania wad sarmackich, słabości utrudniające odzyskanie niepodległości).
Poeta widzi Rycerza Zawiszę Czarnego (postać fantastyczna/historyczna; utrwalona w legendach rycerskich) - Rycerz, legendarna postać spod Grunwaldu, uświadamia Poecie dawną, utraconą dziś potęgę polskiego narodu (oraz słabość jego poezji: zamiast poezji dekadenckiej powinien on pisać poezję tyrtejską - nawołującą do walki, patriotyczną).
Dodatkowe spostrzeżenia: rozmowa Poety i Racheli odwołuje się do koncepcji młodopolskiej poezji symbolicznej i/lub młodopolskiej nastrojowości.
Argument pierwszy (odwołanie do całości utworu):
Można tu wymienić i opisać dowolne inne postaci symboliczne (Osoby Dramatu) oraz wyjaśnić ich znaczenia dla całości utworu, np.:
Marysia widzi Widmo (duch jej zmarłego kochanka, odwołanie do pojęcia miłości romantycznej; symbol utraconej szansy). Widmo wprowadza także nastrój budzącej się tęsknoty, nostalgii, poczucia straty.
Do Gospodarza przychodzi Wernyhora (postać fantastyczna z ukraińskich podań i legend; wieszcz/ dziad/ lirnik/ rycerz/ profeta; także postać z obrazu Jana Matejki); rolą Wernyhory jest umocnienie w Gospodarzu poczucia potęgi Polaków oraz wyznaczenie mu misji zwołania powstania narodowego. Wernyhora daje Gospodarzowi złoty róg (przedmiot symboliczny, niezbędny do zjednoczenia przyszłych powstańców), gubi także złotą podkowę.
Ważne spostrzeżenie: postaci fantastyczne (osoby dramatu) przychodzą do konkretnych bohaterów nieprzypadkowo; uosabiają konkretne wady i słabości Polaków, ukazują możliwe konsekwencje popełnianych błędów itp. To dzięki nim odczytanie symbolicznej warstwy utworu jest pełniejsze.
Argument drugi (inny tekst kultury): Adam Mickiewicz, ballada "Lilije":
Krótkie przedstawienie tematyki ballady (opowieść o kobiecie-zbrodniarce, zabójczyni męża).
Podanie przykładów elementów fantastycznych w utworze; duch zabitego męża straszący kobietę, nagłe zawalenie się kaplicy i pojawienie ducha podczas ślubu - ingerencja sił nadprzyrodzonych.
Wyjaśnienie roli fantastyki w utworze romantycznym (związek z ludowością - postaci i zdarzenia wywiedzione z wyobrażeń i wiary ludowej; unaocznienie prawd etycznych - ingerencja sił nadprzyrodzonych pozwala lepiej zrozumieć przesłanie utworu i cyklu ballad, iż "nie ma zbrodni bez kary", nie można przekraczać norm etycznych i granic moralnych, zawsze niesie to ze sobą tragiczne skutki).
Zakończenie i przykładowe wnioski:
Elementy fantastyczne mogą pełnić rozmaite role w utworach literackich - nie ograniczają się tylko do funkcji estetycznej czy urozmaicenia świata przedstawionego.
Elementy fantastyki szczególnie często pojawiają się m.in. w utworach z epoki romantyzmu czy Młodej Polski.
Elementy fantastyki łączą się i korespondują z wieloma nurtami literackimi (np. młodopolskim symbolizmem, romantyczną ludowością itp.)
Elementy fantastyczne pogłębiają przesłanie utworu, sprawiają, że jego odczytanie staje się pełniejsze (dzięki nim jesteśmy w stanie wyczytać i zrozumieć więcej);
Elementy fantastyczne służą także lepszemu zapamiętaniu przesłania przez czytelnika; zapadają w pamięć, stają się wyrazistymi nośnikami znaczeń; pomagają przyswajać prawdy o świecie itp.