1. Opisy przyrody w Panu Tadeuszu i jej funkcje
2. Obyczaje i zwyczaje szlacheckie oraz ich rola
3. Najczęściej stosowane środki stylistyczne w opisach występujących w epopei

Proszę nie jakieś bardzo długie :p


Odpowiedź :

Odpowiedź:Zad1

W utworze Adama Mickiewicza pt ,,Pan Tadeusz " główna rolę odgrywa przyroda. Jest ona jednym z ważniejszych elementów świata przedstawionego. W tym utworze został opisany krajobraz ojczystego kraju twórcy (Litwy). Przedstawia ten kraj jako jego dom. Jako miejsce za, którym tęskni i chce do niego wrócić. Zostało tam przedstawione piękno i wyjątkowość litewskiego krajobrazu przyrody nad NIemnem. Do każdej rośliny poeta przypisuje epitet. Miało to na celu podkreślić jej piękno .

,,Do tych pól malowanych zbożem rozmaitem,

Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem;

Gdzie bursztynowy świerzop , gryka jak śnieg biała,

Gdzie panieńskim rumieńcem dzięcielina pała.."

Odpowiednie posługiwanie się środkami stylistycznymi sprawia, że krajobraz przyrody ożywia się. Mamy wrażenie jakby ten świat nas obserwował.

W utworze dla codziennych wydarzeń bardzo ważną rolę stanowią wschody i zachody słońca. Słońce przez swoja wędrówke na niebie, sprawia, że układa ludziom rytm dnia. Wstają wraz z Słońcem kiedy pojawi się ono na niebie , a kończą dzień wraz z jego zachodem

,,pan świata wie jak ,długo pracować potrzeba

Słońce jego robotnik ,kiedy znidzie z nieba

Czas i ziemianinowi ustępować z pola.."

Zad2

W Panu Tadeuszu opisano między innymi:

-staropolską gościnność;

-zwyczaje związane z ucztowaniem, np. hierarchię miejsc -przy stole, zwyczaj usługiwania damom;

-sposób przyrządzania i picia kawy;

-staropolskie potrawy i sposób ich przyrządzania (bigos);

-piękne naczynia (serwis);

-obyczaje myśliwskie;

-tańce (polonez);

-stroje szlacheckie (tradycyjne kontusze, pasy Podkomorzego i cudzoziemskie stroje Hrabiego, suknie kobiece – Zosi i Telimeny);

-zwyczaje nakazują zachować pewien dystans pomiędzy młodymi kobietami a mężczyznami (w czasie spacerów mężczyzn i dziewczęta dzieli określona odległość);

-staropolskie urzędy i tytuły;

-zwyczaje dotyczące edukacji: w czasach Sędziego -kształcące podróże, przebywanie w domu szanowanego szlachcica i uczenie się dobrych obyczajów;

- wczasach Tadeusza dobre szkoły

Myślę, że miało to na celu dbanie o tradycje, zwyczaje i pokazanie piękna Litwy

Zad3

-Porównanie: „Porwał się i Tadeusz jak żądłem ukłuty” (Ks. V), „Jak biały ptak zleciała z parkanu na błonie/ I wionęła ogrodem, przez płotki, przez kwiaty” (Ks. I) - porównnanie homeryckie

-Epitet: . „młoda dziewczyna”, „wysmukła postać”, „Żyd stary”

-Średniówka:

„Jedna z tych miłych, jasnych, | twarzyczek dziecinnych,

Które pomnim widziane | we śnie lat niewinnych.

Twarzyczka schyliła się | - ujrzał, drżąc z bojaźni

I radości... „ (średniówka daktyliczna Ks.IV)

-Ożywienie: „Między stawami w rowie młyn ukrycie siedzi" (Ks.VII), „Słońce ostatnich kresów nieba dochodziło" (Ks.I)

-Uosobienie: „szepnęły wiotkim skrzydłem nietoperze” (Ks. VIII), (opis burzy) „wiatry wyją, upadają na rolę, tarzają się, ryją, rwą skiby“

-dźwiękonaśladowcze: (opis burzy) „prześwisnęło“, „świszczą“, „pluszczy“, „szumi“

-Przenośnie: „Pozłacane pszenicą", „Na niej z rzadka ciche grusze siedzą"

-Wyliczenia: "Tam różne są zwierzęta, konie, krowy, woły/Kozy brodate", „ pośrodku żubrów, dzików i niedźwiedzi" (Ks.IV)

-Przerzutnia: (Inwokacja)

„Dziś piękność twą w całej ozdobie

Widzę i opisuję, (...)"

„Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę

Ofiarowany (...)"

-Wyliczenia: "Tam różne są zwierzęta, konie, krowy, woły/Kozy brodate", „ pośrodku żubrów, dzików i niedźwiedzi" (Ks.IV)

-Wykrzyknienia: „Litwo! Ojczyzno moja!“, „Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy/ I w Ostrej świecisz bramie!“ (Inwokacja)

Wyjaśnienie:

1. Opisy przyrody:

- ścisły związek człowieka z naturą i dopasowanie się ludzi do jej rytmu (np. schodzenie mieszkańców Soplicowa z pól i kończenie pracy wraz z zachodem słońca)

- przyroda zantropomorfizowana (drzewa biorą się za ręce, stawy wiodą ze sobą miłosne rozmowy)

- przedstawiona w konwencji baśni

- przyjazna człowiekowi, nawet potężna burza nie jest żywiołem niszczącym, jest niejako zaangażowana po stronie walczącej szlachty (zmyła plac boju, zerwała mosty przed wrogami)

- opisana w sposób działający na zmysły, za pomocą licznych obrazowych epitetów, onomatopei, efektów zapachowych (np. woń liści)

- przyroda jest spersonifikowana, nadano jej cechy i zachowania ludzkie (bób obraca oczyma, arbuz wtacza się między buraki itp.)

- metaforyczny opis przyrody ubarwiający i podkreślający urodę natury (np. tęcza blasków)

W ten sposób opisana przyroda sprzyjała odbiorowi dworku w Soplicowie jako idyllicznej krainy szczęśliwości. Miało to na celu wlanie nadziei w serca rodaków oraz wprowadzenie ich w świat beztroski, mający być chwilą odetchnienia od trudnej rzeczywistości.

2. Obyczaje i zwyczaje szlacheckie:

- uczty, polowania, huczne zaręczyny, spacery, grzybobrania, granie w karty, rozmowy o poezji i sztuce jako sposób spędzania wolnego czasu

- rozwiązywanie sporów sąsiedzkich poprzez zajazdy i pojedynki

- młodzież musi bezwzględnie szanować starszych

- zwyczaje związane z ucztowaniem, np. hierarchia miejsc przy stole

- zwyczaje dotyczące edukacji: w czasach Sędziego kształcące podróże, uczenie się dobrych obyczajów; w czasach Tadeusza dobre szkoły

- obowiązkiem młodzieńca przy stole jest zajmować się damą obok - zmieniać jej talerze, nalewać napoje, zabawiać rozmową

- obyczaje dotyczące ślubu i małżeństwa - rola rodzicców czy opiekunów w tej kwestii. Ślub poprzedzały zrękowiny, a bywało, że jeśli decyzja rodziców była nie po myśli młodych - wówczas ratowano się porwaniem

- gościnność

- obyczaj dotyczący strojów:

* Telimena nosi się na styl europejski

* tradycjonaliści noszący szlacheckie stroje: kontusz, pas słucki, szabla lub w przypadku dziewcząt - szlachecka sukienka z serdaczkiem, fryzura to proste warkocze

Opisanie zwyczajów i obyczajów danej warstwy społecznej - w tym wypadku szlachty - to typowa cecha epopei wykorzystana przez Mickiewicza w celu pobudzenia świadomości patriotycznej i tożsamości narodowej Polaków.

3. Środki stylistyczne w opisach:

- epitety, często nacechowane emocjonalnie (zielony warkocz, otyły aruz, gorejące lico itp.)

- antropomorfizacja (kapusta ma łysinę, marchew warkocze, bób oczy itp.)

- personifikacja (słonecznik kręci słońcem, kapusta dumna, mak "źrenicę mami")

- metafora (np. cyprysy jarzyn)

- porównania (kwiaty jak gwiazdy, konopie stają "jakby na straży", arbuz wtoczył się "jak gość" itp.)

- onomatopeja (np. "Bo przez ich liście nie śmie przecisnąć się żmija, trzepocąc skrzydełkami")

- efekty zapachowe (np. woń liści)

Wyszło jednak sporo. Na pewno coś dla siebie wybierzesz ;)