krótka notatka o świecie po 1 wojnie światowej

Odpowiedź :

Odpowiedź:

a. po zakończeniu I wojny światowej w Paryżu odbyła się konferencja pokojowa, która trwała od stycznia 1919 do stycznia 1920 r.

b. na konferencji czołową rolę odgrywała tzw. Wielka Czwórka, czyli przywódcy Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch  

2. Traktat pokojowy z Niemcami został zawarty 28 czerwca 1919 r. w Wersalu - stąd jego nazwa – traktat wersalski

a. najważniejsze zmiany terytorialne

– Francja otrzymała od Niemiec Alzację i Lotaryngię

– Polsce przyznano Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie

– Gdańsk i Kłajpeda przekształcono w wolne miasta

b. ograniczenia dotyczące sił zbrojnych Niemiec

– demilitaryzacja Nadrenii

– armia niemiecka została zmniejszona do 100 tys. żołnierzy zawodowych

– traktat zakazywał Niemcom posiadania lotnictwa wojskowego, wojsk pancernych oraz ograniczał liczbę okrętów wojennych

c. Niemcy zostały uznane za winne wybuchu wojny i zobowiązane do zapłacenia odszkodowań wojennych zwycięzcom

 

3. Nowe państwa zostały zobowiązane do podpisania tzw. małego traktatu wersalskiego, który jednostronnie zobowiązywał je do przestrzegania praw mniejszości narodowych

4. Zawarte z Austrią i Węgrami odrębne traktaty pokojowe również pozbawiały je części terytorium oraz zobowiązywały do redukcji sił zbrojnych i wypłaty odszkodowań

5. Turcja po I wojnie światowej

a. Turcja nie zaakceptowała narzuconych jej warunków pokojowych i wznowiła działania wojenne

b. w Turcji doszło do obalenia władzy sułtana i ustanowienia republiki – twórcą Mustafa Kemal, który przyjął imię Atatürk

c. zawarty w 1923 r. przez Turcję pokój również pozbawiał ją części terytorium oraz zobowiązywał ją do zapłaty odszkodowań i redukcji armii

6. Liga Narodów  

a. powstała 10.I.1920 r. na mocy traktatu wersalskiego

b. była to organizacja międzynarodowa, zrzeszająca większość państwa świata, której głównym celem było zapobieganie konfliktom zbrojnym

– do Ligi Narodów nie przystąpiły Stany Zjednoczone

– Niemcy zostały przyjęte w 1926, a Związek Radziecki w 1934 r.

c. Liga Narodów nie spełniła oczekiwań – nie zdołała zapobiec konfliktom zbrojnym

 

II. Nowy układ sił w Europie

1. Upadek wielkich przedwojennych monarchii (w Rosji, Niemczech i Austro-Węgrzech)

2. Powstanie nowych państw w Europie:

a. Polski

b. Czechosłowacji

c. Litwy

d. Łotwy

e. Estonii

f. Finlandii

g. Królestwa Serbów Chorwatów i Słoweńców – od 1929 r. Jugosławia

h. Irlandii

3. W 1925 r. odbyła się konferencja w Locarno

a. głównymi uczestnikami konferencji były: Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Włochy i Belgia

b. na konferencji zawarto tzw. pakt reński, który gwarantował nienaruszalność zachodnich granic Niemiec (z Francją i Belgią)

c. pakt reński był groźny dla Polski i Czechosłowacji, ponieważ nie zawierał podobnych gwarancji dla ich granic z Niemcami

III. Sytuacja gospodarcza na świecie

1. Po zakończeniu I wojny światowej i pokonaniu początkowych trudności powojennych nastąpił szybki rozwój gospodarczy na świecie

2. Wieli kryzys gospodarczy (1929-35)

a. 24 X 1929 r. doszło do załamania a nowojorskiej giełdzie (czarny czwartek) – wydarzenie to jest uznawane za początek wielkiego kryzysu gospodarczego

b. cechy charakterystyczne wielkiego kryzysu gospodarczego:

– spadek cen na towary – zwłaszcza rolnicze

– spadek produkcji i inwestycji

– gwałtowny wzrost bezrobocia

3. W Stanach Zjednoczonych prezydent Franklin Delano Roosevelt (czyt. ruzwelt) wprowadził program reform New Deal (czyt.: nju dil) – Nowy Ład, który polegał m.in. na zaangażowaniu się państwa w gospodarkę w celu aktywnego zwalczania bezrobocia.6. 2a. Narodziny faszyzmu we Włoszech

1. Sytuacja we Włoszech po I wojnie światowej

a. Włosi byli bardzo rozczarowani sytuacją po I wojnie światowej

– byli niezadowoleni ze zbyt, ich zdaniem, małych zdobyczy terytorialnych

– w kraju panował kryzys gospodarczy

– sytuację ludności pogarszało wysokie bezrobocie

b. na fali powojennych frustracji we Włoszech ogromną popularność zdobył faszyzm, który charakteryzował się:

– skrajnym nacjonalizmem

– militaryzmem

– stosowaniem przemocy wobec własnych obywateli

– monopolem jednej partii politycznej

– dyktatorską formą sprawowania w władzy przez „wodza”

–  antydemokratyzmem, antyliberalizmem i antykomunizmem

 

c. we Włoszech powstała Narodowa Partia Faszystowska (NPF)

– NPF była partią nacjonalistyczną i wodzowską

– na czele partii stał Benito Mussolini

2. Przejęcie władzy przez faszystów

a. w październiku 1922 r. we Włoszech odbył się tzw. marsz „czarnych koszul” na Rzym

b. król powierzył urząd premiera – Benito Mussoliniemu

3. Rządy faszystów we Włoszech

a. dużym sukcesem Mussoliniego było zawarcie  traktatów laterańskich z papieżem Piusem XI

b. wprowadzono system jednopartyjny

– Narodowa Partia Faszystowska była jedyną legalnie działającą partią polityczną

– wszystkie inne partie zostały zlikwidowane

c. w państwie kluczową rolę odgrywały korporacje skupiające pracodawców i pracowników

d. Benito Mussolini ustanowił własne rządy dyktatorskie, które sprawował jako duce (wódz)

 

e. na społeczeństwie wymuszano posłuszeństwo przemocą i terrorem

f. Włochy rozpoczęły podboje terytorialne – zajęły Albanię i Etiopię

liczę na naj :)