Odpowiedź:
Zakończenie uderza w ton triumfu: "Ciesz się, późny wnuku... / Jękły głuche kamienie: / Ideał - sięgnął bruku -". Tę wspaniałą i tajemniczą formułę można rozumieć jako pogodzenie piękna doskonałego i realności, wtopienie się ideału w życie, odkupienie zła przez symboliczny akt cierpienia, wreszcie można ją także zinterpretowac jako zejście Chopina w lud.
Nastroje i tempo poszczególnych fragmentów i cząstek poematu:
I i II - tempo powolne; smutek i refleksja wypływający ze wspomnienia; zestawienie Chopina z lirą Orfeusza
III - bardzo dynamiczne tempo - wykrzyknienia; nastrój podniosły (hymn pochwalny); obraz Chopina jak kutej w marmurze postaci; alabastrowa ręka porównana z klawiaturą z kości słoniowej
IV - ton patetyczny;
V - obraz Polski w muzyce Chopina; nastrój radości
VI - uczucie załamania, zawiedzenia - pogłos dźwięków fortepianu
VII - nastrój podziwu; zwrotka o sztuce, literaturze, dramacie; poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, czym jest sztuka; pozorny dialog, który przechodzi w monolog
VIII - obraz Warszawy ogarniętej zapałem rewolucyjnym
IX - zryw - wyrzucenie przez Rosjan z okna zamku fortepianu; pokazanie ogromu wojsk rosyjskich, jęku wdów, żałoby; tempo przyśpieszone, bardzo dynamiczne - krótsze wersy
X - obraz fortepianu porównany z ciałem Orfeusza rozrywanym przez Menady (boginie zemsty).
