Hobbit Bilbo niespodziewanie dla samego siebie wyrusza w podróż po skarb jako włamywacz, czyli ktoś odpowiedzialny za zdobywanie informacji, wskazywanie właściwej drogi, rozwiązywanie trudnych sytuacji. Towarzyszy mu trzynastu krasnoludów i (przez pewien czas) czarodziej Gandalf. Skarb znajduje się we wnętrzu Samotnej Góry, gdzie pilnował go Smaug - smok. W czasie wędrówki Bilbo poznaje elfy, tajemniczego człowieka - niedźwiedzia, Beorna, Wodza Orłów, bohaterskiego Barda - obrońcę miasta Esgaroth przed Smaugiem. W końcu bierze udział w Bitwie Pięciu Armii, a przede wszystkim znajduje zaczarowany Pierścień, własność stwora Golluma zamieszkującego najgłębsze jaskinie Gór Mglistych. Skarb zostaje odnaleziony, a hobbit zmienia się w istotę doświadczoną, ceniącą przyjaźń, umiejącą podejmować mądre i odpowiedzialne decyzje.
