Podaj przykłady środków stylistycznych zastosowanych w pieśni " Pieśń o Narodzeniu Pańskim" ( czyli kolęda " Bóg się rodzi") Franciszka Karpińskiego oraz określ, jakie pełnią funkcje.
- antyteza
- oksymoron
- wykrzyknienie
- pytanie retoryczne

Pieśń o Narodzeniu Pańskim

Bóg się rodzi, moc truchleje;
Pan niebiosów obnażony,
Ogień krzepnie, blask ciemnieje,
Ma granice nieskończony;
Wzgardzony, okryty chwałą,
śmiertelny, Król nad wiekami;
A Słowo Ciałem się stało
I mieszkało między nami.

Cóż masz, niebo, nad ziemiany?
Bóg porzucił szczęście twoje,
Wszedł między lud ukochany,
Dzieląc z nim trudy i znoje;
Niemało cierpiał, niemało
żeśmy byli winni sami,
A słowo Ciałem się stało
I mieszkało między nami.

W nędznej szopie urodzony,
Żłób Mu za kolebkę dano;
Cóż jest, czym był otoczony?
Bydło, pasterze i siano,
Ubodzy! was to spotkało,
Witać Go przed bogaczami,
A Słowo Ciałem się stało
I mieszkało między nami.

Potem i króle widziani
Cisną się między prostotą,
Niosąc dary Panu w dani;
Mirrą, kadzidło i złoto;
Bóstwo to razem zmieszało
Z wieśniaczymi ofiarami,
A Słowo Ciałem się stało
I mieszkało między nami.

Podnieś rękę, Boże Dziecię!
Błogosław krainę miłą,
W dobrych radach, w dobrym bycie,
Wspieraj Jej siłę Swą siłą,
Dom nasz i majętność całą,
I Twoje wioski z miastami!
A Słowo Ciałem się stało
I mieszkało między nami.

Jest to ćwiczenie 4 z tematu "Pieśń o Narodzeniu Pańskim Franciszka Karpińskiego najpopularniejszą polską kolędą" na epodreczniki .pl


Odpowiedź :

Odpowiedź:

ANTYTEZA:

,,Ma granice nieskończony;

Wzgardzony, okryty chwałą,

śmiertelny, Król nad wiekami''

Dzięki antytezie podmiot liryczny podkreślił emocje. Ten środek stylistyczny pozwolił mu na zestawienie dwóch natur Jezusa, który jest jednocześnie Bogiem i człowiekiem. Jako Bóg jest nieskończony, jednak jako człowiek musi umrzeć. Został wzgardzony i odrzucony przez ludzi, ale otacza go cześć. Antyteza wzmacnia przekaz i dynamikę oraz łączy ze sobą skrajności.

OKSYMORON:

,,Ma granice nieskończony''

Ten środek stylistyczny pokazuje kontrast pomiędzy ludzką a boską rzeczywistością. Niesie ze sobą szokującą sprzeczność i zachęca do refleksji nad naszymi wyobrażeniami. Podmiot liryczny pragnie pokazać, że logika Stwórcy różni się od naszej, a prawdziwa wielkość polega na pokorze.

WYKRZYKNIENIE:

,,Podnieś rękę, Boże Dziecię!''

Ten środek stylistyczny wyraża emocje wiernych, którzy oczekiwali na Mesjasza. Wyraża tęsknotę za Bogiem i jest prośbą o Jego błogosławieństwo. Dzięki niemu podmiot liryczny może okazać swoje wzruszenie i skierować uwagę na dalsze wersy, które są formą modlitwy.

PYTANIE RETORYCZNE:

,,Cóż masz, niebo, nad ziemiany?''

Pytanie retoryczne skłania do refleksji i wskazuje na wagę tematu. W ten sposób podmiot liryczny zwraca uwagę na miłość i pokorę Boga, który porzucił niebiańskie mieszkanie, by mieszkać z ludźmi i działać dla naszego zbawienia. Wybrał ziemskie troski, w ten sposób wyróżniając swoje stworzenie.

Wyjaśnienie:

- antyteza: „Ogień krzepnie, blask ciemnieje“, „Ma granice Nieskończony“,  „Wzgardzony - okryty chwałą“,  „Śmiertelny - Król nad wiekami!” - antytezy podkreślają wielkość i ważność  narodzin Chrystusa i  niepojęty i niezgłębiony sens tego wydarzenia

- oksymoron, np.: „moc truchleje”, „Ogień krzepnie”, „blask ciemnieje” - oksymorony (czyli dwa sprzeczne znaczeniowo wyrazy) akcentują  cudowność narodzin Jezusa i podkreślają niezwykłość tajemnicy

- wykrzyknienie:  „Podnieś rękę, Boże Dziecię!", „Ubodzy!“, „(...)  I Twoje wioski z miastami!", Śmiertelny - król nad wiekami!", „Żłób mu za kolebkę dano!"- pokazują emocjonalny charakter wypowiedzi podmiotu lirycznego

- pytanie retoryczne: „Cóż masz, niebo, nad ziemiany?“, „Cóż jest, czym był otoczony?“ - pytania te skłaniają do refleksji