Schemat PRICE
Są to wytyczne postępowania w przypadku wystąpienia łagodnego lub umiarkowanego urazu. Akronim pochodzi od pierwszych liter etapów postępowania opisywanych w języku angielskim.
P (protection) – ochrona
Pierwszy punkt odnosi się do ochrony części ciała, która uległa uszkodzeniu, głównie w celu niepogłębienia zakresu urazu. Ochrona taka polega na założeniu opaski elastycznej, stabilizatora czy szyny na uszkodzoną kończynę oraz jej odciążaniu i oszczędzaniu. Tak zwana cisza mechaniczna, której sprzyja unieruchomienie i kompresja tkanek, stwarza warunki do regeneracji uszkodzonych tkanek i zapobiega nadmiernemu rozszerzaniu się stanu zapalnego po okolicznych tkankach.
R (rest) – odpoczynek
Druga litera akronimu ma związek z odciążaniem i oszczędzaniem uszkodzonej części ciała minimum przez okres 24–48 godzin od urazu. Jest to kluczowy czas, w którym zaczynają rozwijać się procesy usuwania uszkodzonych tkanek oraz regeneracji. Należy unikać aktywności powodujących nasilenie objawów, takich jak ból, obrzęk lub innego rodzaju dyskomfort. W ciągu dnia należy robić przerwy i odpoczywać. Dozwolona jest ruchomość uszkodzonej części ciała do progu bólowego.
I (ice) – chłodzenie
Ochładzanie uszkodzonego miejsca jest jednym z najważniejszych punktów postępowania okołourazowego. Fizjologicznie – chłodzenie powoduje m.in. skurcz naczyń krwionośnych, a więc zmniejszenie przekrwienia uszkodzonej okolicy, zmniejszenie napływu prozapalnych czynników, w efekcie zmniejszając nasilenie stanu zapalnego (zaczerwienienie, zwiększone ucieplenie, obrzęk, ból). Zaleca się stosowanie zimnych okładów przez minimum 10 minut na uszkodzoną okolicę nawet co 2–3 godziny. Istotne jest, aby chłodzących kompresów czy lodu nie stosować bezpośrednio na skórę, gdyż może to powodować odmrożenia.
C (compression) – ucisk
W przypadku obrzęku zalecane jest zastosowanie umiarkowanego ucisku, np. z wykorzystaniem bandaża lub opaski elastycznej. Jeśli po założeniu opaski ból nasila się, należy ją założyć luźniej. Ucisk nie powinien być za mocny, aby nie powodować stazy i biernego zastoju krwi obwodowo do opatrunku.
E (elevation) – elewacja/uniesienie kończyny
Elewacja jest istotną częścią schematu PRICE, szczególnie do 48 godzin po wystąpieniu urazu. Polega na jak najczęstszym uniesieniu uszkodzonej części ciała/kończyny ponad poziom klatki piersiowej (serca). Z oczywistych względów elewacja jest możliwa głównie przy pozycji leżącej lub półsiedzącej. Postępowanie takie zmniejsza nasilenie i narastanie obrzęku obwodo.
