W renesansie nastąpił istotny przełom w pojmowaniu świata i roli człowieka, w porozumiewaniu piękna i w upodobaniach, a także w społeczno-technicznych warunkach rozwoju sztuki. Ludzie renesansu, zwani humanistami, odwrócili dotychczasowy, średniowieczny porządek rzeczy, który stawił życie wieczne na pierwszym miejscu. W centrum swojego zainteresowania umieścili oni człowieka i życie doczesne (nie odrzucając jednocześnie wiary w Boga), świadomie nawiązywali do idei starożytnych filozofów (głównie Platona i Arystotelesa) oraz starożytnego lubowania się pięknem zmysłowym, plasującym godność ludzką, rozum i wiedzę na pierwszym planie. Renesans - to właśnie czas wielkich odkryć geograficznych, rewolucyjnych odkryć astronomicznych , okres sprzyjający ludziom wszechstronnie uzdolnionym (geniusz Leonardo da Vinci) oraz przełomowym wynalazkom.
W Polsce działali wówczas kompozytorzy, których twórczość może być porównywana z twórczością najwybitniejszych przedstawicieli muzyki niderlandzkiej i włoskiej. Motety Wacława z Szamotuł mogą z powodzeniem konkurować z mistrzostwem samego Palestriny.
Dlatego ten czas określa się złotym wiekiem.
