Miejscem akcji aktu drugiego sceny 5 jest szczyt Mont Blanc.
Monolog na szczycie Mont Blac stanowi kulminacyjną scenę całego dramatu - można tu odnaleść zarówno ideową poleminkę z Mickiewiczem, jak też sformułowanie alternatywnej wobec przesłania zawartego w III części Dziadów koncepcji wyzwolenia się Polaków spod ucisków zaborców. Kordian zdaje sobie sprawę z własnego osamotnienia, czuje jednocześnie, że spoczywa na nim wielka odpowiedzialność za Polskę i Polaków. Miotają nim sprzeczne uczucia, myśli nawet o samobójstwie. Przełamuje się jednak i w obliczu Boga dokonuje się w nim ostateczna przmiana. Bohater odkrywa cel swojego życia: już wie, że od tej pory będzie walczył o wolność i niepodległość narodu, choćby za cenę własnego życia. Swój program zawiera w rzuconym prosto haśle: ''Polska Winkelriedem narodów!''. Jest to nawiązanie do legendarnego XIV-wiecznego szwajcarskiego bohatera, Arnolda Winkelrieda, który walcząc przeciwko uciekającym Szwajcarów Austriakom, w czasie decydującej bitwy pod sempach (rok 1386) skierował na siebie włócznie wrogów. Zginą, lecz poprzez swój bohaterski czyn spowodował wyrwę w szeregach nieprzyjaciela i przytulił tym samym szalę zwycięzstwa na stronę Szwajcarów. Według Kordiana XIX-wiecznym Winkelriedem dla uciśnionych narodów Europy ma się stać Polska, która po wznieceniu potężnego buntu przeciwko Rosji, zostanie zmiażdżona, ale dzięki jej ofiarze inne narody będą mogły sięgać po wolność. Wykrzykując ostatnie słowa Kordian rzuca się na chmurę, która przenosi go z Mont Blanc na ziemię polską.
