Zasady prawa wyborczego w Polsce
1.
Powszechność- wszyscy
obywatele dorośli i zdolni do podejmowania decyzji sprawach publicznych
dopuszczeni są do udziału w wyborach (korpus wyborczy); historycznie-
ograniczenia cenzusowe np. wiek, płeć, domicyl, wykształcenie, wyznanie.
2.
Równość- znaczenie formalne (przyznanie każdemu wyborcy w
wyborach do tego samego organu jednakowej liczby głosów ŕ przeciwieństwo głosowania
pluralnego czy wielokrotnego; znaczenie materialne- „siła” głosu każdego
wyborcy jest jednakowa.
3.
Bezpośredniość - sami wyborcy, bezpośrednio oni wybierają swych przedstawicieli do
parlamentu, organów samorządu terytorialnego czy też głowę państwa. Głosowanie
imienne- na listach wymienione są nazwiska kandydatów, a wyborca musi lub może
dokonać wyboru personalnego.
4.
Tajność -
zapewnienie wyborcy swobody podjęcia decyzji w tym sensie, że daje mu ona
poczucie bezpieczeństwa, iż z powodu treści swojego głosu nie spotkają go
ujemne konsekwencje.
5.
Proporcjonalność - system większościowy lub proporcjonalny
- System większościowy- popularny w krajach
anglosaskich; w wyborach większościowych okręgi są praktycznie jednomandatowe,
mandat zdobywa ta partia, której kandydat uzyskał w okręgu większość głosów- ciężar
walki wyborczej przekłada się na osobowość kandydatów. Służy dominacji mniejszości
w życiu politycznym.
- System proporcjonalny- dominuje w większości
krajów Europy Zachodniej; umożliwia wybranie parlamentu odzwierciedlającego w
miarę wiernie zróżnicowanie polityczne społeczeństwa (mandaty rozdzielane
proporcjonalnie do liczby zdobytych głosów)
