Czytanie ze zrozumieniem



Narodziny pojęcia

Powszechnie dziś używane w nauce światowej słowo ,, renesans", po francuski renaissance, po włosku rinascimento [...] początki swej obecnej kariery zawdzięcza francuskim wielkim encyklopedystom XVIII stulecia. Słowem tym określali oni epokę Franciszka I i jego następców we Francji XVI wieku. [...]
Nowsze badania wykazały, iż jako renaissance rozumiane jako odrodzenie piśmiennictwa, literatury, sztuki,jako moralne odrodzenie człowieka nieobce było intelektualistom francuskim już w XVI wieku. Powszechność używania francuszczyzny jako języka elit i intelektualistów w XVIII i XIX stuleciu w całej Europie niewątpliwie ułatwiła ową karierę [...]. Tęsknota za odrodzeniem dawnej świetności, za odrodzeniem sztuki, piśmiennictwa,za moralną odnową człowieka, wreszcie - co ważniejsze - świadome próby formułowania takich założeń i realizowania ich w praktyce najwcześniej pojawiły się jednak w Italii. Roma renata to był Rzym odrodzony po latach schizm oraz awiniońskim okresie papiestwa, rozkwitająca siedziba papieży - humanistów ,miłośników oraz protektorów sztuk i literatury.[...] Świadomość procesu odradzania się piękna literatury i sztuki, odradzania sie filozofii moralnej (etyki) przejawiał już wyrażnie Francesco Petrarka (zm.1374). Marzył o tym przed nim Dante Alighieri (zm.1321). [...] Jednocześnie był to czas wzmożonego zainteresowania dorobkiem starożytnej Hellady i Romy .

Od antycznych żródeł ku ,, złotemu wiekowi "

Wzrastająca w wieku XV groza inwazji tureckiej na cesarstwo bizantyjskie oraz na kraje Półwyspu Bałkańskiego powodowała migrację tamtejszych uczonych na zachód , po części na połnoc , głównie do Italii.[...] Wraz z uczonymi uchodzącymi z tamtejszych terenów wędrowały , przede wszystkim do Włoch , dawne księgi, rękopisy filozofów i poetów, ojców Kościoła. Zbiegło sie to z wzrastającym w Italii, a stopniowo też w innych krajach zachodniej i środkowej Europy , zainteresowaniem tarożytnością, dążeniem do poznania ,,prawdziwego" dziedzictwa greckiego i rzymskiego antyku. Ruchowi temu służyło spotkanie intelektualistów kręgu łacińskiego i bizantyńskiego. Służyły temu przywiezione przez emigrantów księgi, które czytano , komentowano, nad którymi dyskutowano [...]
Mimo fascynacji odkrywaną starożytnością, traktowaną jako miernik wartości dokonań nowych twórców , rodziło się i zdobywało coraz większe znaczenie przekonanie o potrzebie i możliwości - a nawet konieczności - wyjścia poza doskonałość dawnych znakomitych wzorów. [...] Ludzie renesansu, teoretycy, twórcy , także i odbiorcy ,mieli świadomość tworzenia i postrzegania nowej wielkiej epoki, nowego ,, złotego wieku ". Z pełnym przekonaniem i dumą w roku 1492 głosił to znakomity florencki badacz i komentator pism Platona [...] Marsilio Ficino: ,, Nasz wiek, wiek złoty , wyprowadził znów na światło dzienne sztuki wyzwolone, które były zaniedbane, gramatykę, poezję , retorykę, malarstwo, rzeżbę, architekturę, muzykę i starożytny śpiew liry Orfeusza ".



PYTANIA i polecenia

Narodziny pojęcia
Od antycznych żródeł ku ,,złotemu wiekowi"

1.Wyjaśnij przyczyny kariery francuskiego słowa ,,renesans" w humanistyce europejskiej.

2.Zacytuj zdanie, które - według Ciebie - zwiężle i rzeczowo wyjaśnia znaczenie pojęcia ,,renesans"

3.Podaj co najmniej dwie historyczne przyczyny pojawienia się w kulturze europejskiej prądu zwanego dziś renesansem.

4.Według mitologicznej tradycji (Hezjod, Owidiusz) najszczęśliwszym okresem w historoo świata był Wiek Złoty. W czym humanista Ficino dostrzegał oznaki nowego ,,złotego wieku"?

5.Podaj co najmnie trzy cechy charakterystyczne dla architektury starożytnego Rzymu