Próby te są elementem składowym każdego doświadczenia biologicznego.
Próba badawcza to badanie mające na celu sprawdzenie czy dany czynnik oddziaływuje na dany organizm bądź rzecz.
Próba kontrolna to naturalne zachowanie, naturalny stan bez wpływu czynników zewnętrznych, który pozwala porównywać je z próbą badawczą.
Jako przykład mogę podać wpływ nawozu na kwiaty doniczkowe np. fiołki alpejskie (wszystkie są takiej samej wielkości i mają doniczki o takiej samej pojemności oraz mają takie same podłoże). Na jednym parapecie po prawej stronie stoją 2 kwiaty będące próbą kontrolną, które podlewa się tylko wodą. Po lewej stronie stoją 2 kwiaty będące próbą badawczą, które podlewamy wodą z nawozem. Wszystkie kwiaty podlewamy w tym samym czasie, taką samą ilością wody. W czasie o odpowiedniej długości obserwujemy zmiany (musi być odpowiedni czas danego eksperymentu w tym przypadku).
Kolejny przykład: 2 kieliszki z taką samą ilości białka jaja kurzego oznaczone symbolami A - próba kontrolna i B - próba badawcza. Sprawdzamy wpływ soli kuchennej na białko jaja kurzego. Kieliszek z symbolem A pozostaje bez zmian a do tego oznaczonego symbolem B dodajemy określoną ilość soli kuchennej i po delikatnym wymieszaniu obserwujemy zmiany mając porównanie w próbie kontrolnej.
