Tekst źrółowy
Zbiór wyroków jest jednym z pierwszych kodeksów prawnych w dziejach ludzkości. Kodeks poprzedza wstęp uzasadniający wprowadzenie praw:


Wtedy to [bogowie ustanowili] mnie, Hammurabiego, księcia pobożneg, wielbiącego bogów, [aby] sprawiedliwośc w kraju zaprowadzic, aby złych i nikczemnych wytracic abby silny słabego nie krzywdził. [...] Gdy Marduk* ład zaprowadzic [wśród] ludu i krajowi dobre obyczaje dac poznac, polecił mi, prawo i spariedliwośc w usta kraju włożyłem [oraz] dobrobyt zapewniłem.
Wtedy też:
Jeśli obywatel obywatela oskarżył i morderstwo mu zarzucił, a nie udowodnił mu tego, oskarżyciel jego zostanie zabity. [...]
Jeśli obywatel podczas rozprawy sądowej z fałszywym świadectwem wystąpił, oswiadczenia swojego nie udowodnił, [to] jeżeli rozprawa ta [była] sprawą gardłową, człowiek ten zostanie zabity. [...]
Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę mu utną.
Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko mu wybiją;
Jeżeli kośc obywatela złamał, kośc mu złamią.
Jeśli oko pracownikowi najemnemu wybił lub kośc mu złamią, 1 minę** srebra zapłaci.
Jeśli oko niewolnika obywatela wybiłlub kośc niewolnika obywatela złamał, połowę ceny jego zapłaci.
Jeśli obywatel w policzek obywatela godniejszego niż on uderzł, na Zgromadzeniu 60 razy bykowcem*** zostanie uderzony.
Jeśli obywatel w policzek obywatela takiego jak on uderzył, 1 minę srebra zapłaci.
Jeśli niewolnik obywatela w policzek uderzył, ucho mu utną.

Kodeks Hammurabiego, przeł. M.Stępień, Warszawa 1996, s.75, 79, 80, 123.

*Matduk-naczelne bóstwo Babilonu, opiekun władzy królewskiej.
**Mina-miara wagi, około 0,5 kg.
***Bykowiec-bicz zrobiony z wiązki rzemieni.


Pytania do tekstu źródłowego:
1. W jaki sposób Hammurabi uzasadnia swą władze? Jakie są relacje króla z bogami? Wskaż odpowiednie miejsca w tekście.
2. Zanjdź w tekście wyrok, który odwołuje się do zasady ,,oko za oko ząb za ząb". Czy zastosowane kary są równe dla wszystkich? Od czego zależy zróznicowanie?
3. Jakie grupy społeczne wyróżnia tekst prawa? Wskaż odpowiednie miejsca.
4. Które rodzaje kar zostały już zarzucone, a które nadal się stosuje?


Odpowiedź :

1. Hammurabi twierdzi, iż władzę otrzymał od bogów, którzy wybrali go by rządził sprawiedliwie. Relacje Hammurabiego z bogami są bardzo dobre, sam stwierdza, że jest osobą, która ich wielbi.

»fragment potwierdzający:
"Wtedy to [bogowie ustanowili] mnie, Hammurabiego, księcia pobożnego, wielbiącego bogów, [aby] sprawiedliwość w kraju zaprowadzić, aby złych i nikczemnych wytrącić aby silny słabego nie krzywdził. [...] Gdy Marduk* ład zaprowadzić [wśród] ludu i krajowi dobre obyczaje dać poznać, polecił mi, prawo i sprawiedliwość w usta kraju włożyłem [oraz] dobrobyt zapewniłem."


2. Kary stosowane w Kodeksie Hammurabiego nie są równe dla wszystkich, zróżnicowanie te zależy od pozycji społecznej danej osoby, np. za złamanie kości pracownikowi najemnemu grozi mniejsza kara niż za złamanie kości obywatelowi.

»przykład wyroku: 
"Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę mu utną."

3. W tekście wyróżniani są wolni obywatele, którzy nie są niewolnikami oraz osoby o wyższej pozycji w społeczeństwie.

» przykłady z tekstu:
a) "Jeśli oko pracownikowi najemnemu wybił lub kość mu złamią, 1 minę** srebra zapłaci."
b) "Jeśli syn ojca swego uderzył, rękę mu utną."
c) "
Jeśli obywatel w policzek obywatela godniejszego niż on uderzył, na Zgromadzeniu 60 razy bykowcem*** zostanie uderzony."

4. Obecnie nie stosuje się już kar z Kodeksu Hammurabiego.

Proszę bardzo ;) !