„Żywot człowieka poczciwego to najobszerniejsza część tomu pod tytułem „Zwierciadło”. Dzieło dojrzałego pisarza stanowi sumę jego przemyśleń o sztuce życia.
Utwór jest parenetyczny: poucza. Adresat utworu to szlachta. Mądrością jest zachowanie umiaru a jednoczesne życie radosne korzystanie ze świata, zachowanie wdzięczności wobec Boga.Rej odrzuca skrajności z jednej strony ad etyczne wymęczenie, z drugiej strony przesadę, rozpustę. Pochwala natomiast spędzanie czasu w dobrym towarzystwie, uprzyjemnianie czasu muzyką, pożyteczne kondensacje. Życia nie należy marnować, prawy człowiek część czasu poświęca na służbę dla Rzeczpospolitej, część dla rodziny, przyjaciół, a część dla siebie na godziwe rozrywki. Najwyżej ceni nieprzemijające wartości, czyli sławę i cnotę. Psalm przywołuje bohaterów mitycznych podkreślając, że pamiętamy o nich ze względu na wielkie czyny i męstwo. Nie ma znaczenia czy jadali na srebrnej zastawie, albo czy mieli bogate stroje. Podobnie, gdy chodzi o starożytnych filozofów. Nie liczy się ich bogactwo, ni pochodzenie, lecz zacność, mądrość, poświęcenie dla Ojczyzny. Nie należy więc chlubić się herbem, posiadanym majątkiem, lecz przymiotami serca, szlachetnością, dobrocią i roztropnością. Ideał Reja, to szlachcic ziemianin czerpiący satysfakcję z dobrze zadbanego folwarku, z uzyskanych obfitych plonów. Mądrością jest takie umiejętności zharmonizowania rytmu życia z kolejnymi parami w roku „na cztery części podzielonym”. Każda z nich niesie inne przyjemności, radości. Wiosna to czas siewu, szczepienia przycinania drzew. Lato przynosi wspaniałe plony. Zima to czas polowań, biesiad z przyjaciółmi. Analogia pór roku i życia ludzkiego pozwala Rejowi zaakceptować nieuchronność starości i śmierci.
Pisarz posługuje się licznymi zdrobnieniami i pytaniami retorycznymi, by podkreślić przyjemność wiejskiego bytowania. Rej jest zgodny z renesansowym ideałem korzystania ze świata, życia godnego i radosnego, natomiast nie przystaje do epoki lekceważeniem wykształcenia, nie ceni wtedy. Uważa, że mądrości nie czerpie się z książek, lecz z życia.
Pozdrawiam
