3. Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia. ,, Nie ukrywam [...] swojej sympatii do działań noszących znamiona obywatelskiego nieposłuszeństwa, co nie oznacza oczywiście bezkrytycznego wspierania każdej akcji o tych cechach. Trzeba bowiem pamiętać, że ta forma protestu może zostać wykorzystana zarówno dla realizacji ,,szlachetnego celu", jak i celu przeciwnego. [...] Etykietka obywatelskiego nieposłuszeństwa sprawia, że protest uzyskuje swoistą nobilitację w oczach części opinii publicznej, zresztą bardzo ważnej dla osób biorących udział w takiej akcji. [...] Punktem wyjścia do tych rozważań jest założenie, że osoby podejmujące jakikolwiek protest społeczny nie ograniczają swojej aktywności wyłącznie do działań destrukcyjnych. Oczywiście, można przed rozpoczęciem akcji przyjąć, że po prostu łamiemy prawo, ale co dalej? Trudno jednakże sobie wyobrazić, że Thoreau znalazł się w więzieniu [...], ponieważ nie chciał płacić podatku. To raczej wątpliwa przyjemność, nawet w jego sytuacji, a przede wszystkim żaden powód, by się tam znaleźć. Więcej nadziei budzi refleksja, że znalazł się za kratkami, ponieważ również w ten sposób chciał wyrazić swój protest przeciwko konkretnym decyzjom, ponieważ w ten jedynie sposób mógł odmówić wsparcia krytykowanym, bo niesprawiedliwym, rozwiązaniom praktykowanym przez jego rząd. Trudno nie dostrzec, że było to działanie wyłącznie o charakterze symbolicznym. Ale historia zjawiska pokazuje, że niektóre działania w duchu obywatelskiego nieposłuszeństwa mają wyłącznie taki wydźwięk. [...] Analiza przypadków odwoływania się do tej formy protestu prowadzi jednak do następującego wniosku: nigdzie nie spotykamy się z unikaniem płacenia podatku lub niepłaceniem podatku, czyli czymś co ma znamiona oszustwa, a zawsze z odmową zapłacenia podatku lub jego części. Te terminologiczne niuanse są o tyle ważne, że pokazują zarówno aktywny aspekt, jak i wskazują na ,,niekorzyściowy" charakter decyzji. A przecież powinno być tak, że chociaż adresat protestu w tym wypadku traci najwyżej twarz, to często okazuje się, że jest to na tyle wysoka cena lub bolesna strata, że zmusza do zmiany podjętej decyzji. Na tym założeniu opierają swoje działania instytucje międzynarodowe, które próbują wywrzeć nacisk społeczności globalnej na szczególnie krnąbrne państwa, łamiące przeróżne konwencje. Źródło: R. Skrzypiec, Zamiast włazić na drzewo. Różne aspekty protestów obywatelskich bez stosowania przemocy,, A. Wymień opisane w tekście kryteria, które mogą służyć odróżnieniu akcji obywatelskiego nieposłuszeństwa od innego rodzaju protestów lub działań. B. Wyjaśnij, na czym polega różnica między ,,unikaniem płacenia podatku" a ,,odmową płacenia podatku" w kontekście protestu w formie obywatelskiego nieposłuszeństwa. 4. Oceń, jaką rolę we współczesnym świecie odgrywa obywatelskie nieposłuszeństwo.
