Teoria z przykładami
Nowożytność
PRZYKŁADOWE ZADANIE MATURALNE
0-4 pkt
Źródło 1.
W czasie mojego pobytu w tym kraju królem Senegalu był dwudziestodwuletni młodzieniec imieniem Zucholin. Ich kró-
lestwo nie jest dziedziczne, lecz żyje w nim wielu panów, którzy od czasu do czasu, powodowani zazdrością o stano-
wiska, skrzykują się w trzech lub czterech i obwołują królem, kogo chcą. [...] Ów król rządzi dopóty, dopóki podoba się
panom, co zależy od tego, jak ich traktuje. Często wypędzają go przy użyciu siły, często również dzieje się tak, że król
staje się potężny i potrafi się przed nimi obronić. [...] Ich król w niczym nie przypomina naszych królów chrześcijańskich,
w jego królestwie bowiem poddanymi są ludzie dzicy i nic nieposiadający; nie ma tam żadnego murowanego miasta, je-
dynie wioski z domami ze słomy, gdyż nie potrafią oni budować, nie znają zaprawy wapiennej ani nie mają kamienia. [...]
Królowi wolno mieć tyle żon, ile zapragnie, podobnie jak wszystkim panom i mężczyznom z tego kraju, pod warunkiem,
że zdołają je utrzymać. Król ma ich zawsze co najmniej trzydzieści; nie ceni wszystkich jednakowo, lecz w zależności od
tego, z jakiej pochodzą rodziny i jak ważnymi panami są ich ojcowie.
M. Sobańska-Bondaruk, S. Lenard, Wiek XVI-XVIII w źródłach, Warszawa 1997.
Przykład 1.
Źródło 2.
W środę 28 listopada 1520 r. przepłynęliśmy tę cieśninę i wypłynęliśmy na spokojne morze [Ocean Spokojny], po którym
żeglowaliśmy trzy miesiące i 20 dni, nie odnawiając zapasów ani zaopatrzenia: jedliśmy tylko stare suchary, starte na
proszek, pełne robactwa i cuchnące [...], piliśmy wodę gnijącą i cuchnącą. Jedliśmy także kawałki skóry wołowej, jakie
znajdowały się pod wielką reją [...]; były one bardzo twarde z powodu słońca.
M. Sobańska-Bondaruk, S. Lenard, Wiek XVI-XVIII w źródłach, Warszawa 1997.
Źródło 3.
10:24
koło podbiegunowe noino
bzwrotnik Raka
Równik
zwrotnik Koziorożca
X
koło podbiegunowe południowe
0
2500 km
Przykład 1.1.
0-1 pkt
Na podstawie źródła 1. wyjaśnij, dlaczego podróżnicy uznawali tubylców odkrywanych terenów za ludzi dzi-
kịch.