Uzupełnij poniższy tekst o renesansowym światopoglądzie, wybierając słowa z ramki. Wyrazy te występują w mianowniku, więc jeśli zajdzie potrzeba, musisz zmienić ich formę. Dwa słowa pozostaną niewykorzystane.
Renesansowy światopogląd kształtował się w opozycji do średniowiecznych idei. Uniwersalizm feudalnej Europy zastąpił (_____)
oraz dążenia narodów do jednoczenia się. Łacinę zaczęły wypierać języki narodowe (lingua vulgaris), a artystom przyznano prawo do sławy. Jako przeciwieństwo teocentryzmu uformował się (_____),
zafascynowany (_____),
jego cielesnością, duchowością, a nawet życiem codziennym. Człowiek nadal był dziełem (__)
, ale dziełem cudownym, obdarzonym wolnością, mocą poznawczą i zdolnością twórczą. Aby w pełni wykorzystać swój potencjał, powinien on pracować nad sobą oraz kształcić się. Dlatego też w odrodzeniowi myśliciele i twórcy studiowali antyczne teksty, uczyli się łaciny, greki i hebrajskiego, śledzili nowe odkrycia w różnych dziedzinach nauki. Inspirowali się starożytnymi nurtami filozoficznymi (zwł. platonizmem, (_______)
i stoicyzmem), modyfikując je jednocześnie zgodnie z potrzebami epoki. Do najbardziej wpływowych myślicieli należeli: Erazm z Rotterdamu, Giordano Bruno, Francis Bacon, Giovanni Pico della Mirandola, Michel Montaigne czy Thomas More (twórca wyobrażenia o utopijnym, idealnym państwie). Olbrzymi wpływ na epokę miała (_____)
, ruch społeczno-polityczno-religijny zapoczątkowany przez Marcina Lutra w 1517 roku. Krytykował on nadużycia w kościele katolickim (m.in. kupczenie odpustami) oraz postulował odnowienie chrześcijaństwa. W wyniku reformacji powstało wiele nowych Kościołów zwanych protestanckimi: luteranizm, (____)
, anglikanizm, (____)
(bracia polscy), anabaptyzm.