*8 Przeczytaj podany tekst i wykonaj polecenia.
Praca z teksfem źródłowym
Nie trzeba wielkiej wnikliwości, aby dostrzec, że wszystkie znane nam totalitaryzmy były
rezultatem upowszechnienia się pewnych wizji „dobrego życia" i „dobrego społeczeń-
stwa", w których poczesne miejsce zajmowały jakieś cnoty obywatelskie [...], takie jak
wolność, równość, braterstwo, sprawiedliwość czy miłość. Ideał każdej niemal cnoty może
zatem stać się źródłem totalitaryzmu, choć przyznajmy, nie w każdych warunkach. [...]
Ideał taki może uwieść tych, którzy tęsknią za jasnością, czystością, wyrazistością i ładem
i w imię tych tęsknot gotowi są poświęcić „nieczysty" świat „pokrzywionego drzewa
człowieczeństwa" [...]. Wodzami prowadzącymi całe narody na rzeź nie są z reguły zimni
technokraci (ci jedynie służą swoimi umiejętnościami), lecz opanowani moralnymi ideałami
i filozoficznymi ideami wyznawcy jakichś cnót. Często jest to cały kodeks cnót.
*Technokracja - system sprawowania władzy, w którym najwyższe funkcje w państwie pełnią wysoko
wykwalifikowani specjaliści, postępujący w sposób racjonalny i zgodny z wiedzą naukową.
Źródło: A. Szahaj, Jednostka czy wspólnota? Spór liberałów z komunitarystami a ,sprawa polska",
Warszawa 2000, s. 267-268.
a) Rozstrzygnij, czy - zdaniem autora - systemy totalitarne opierają się na określonej
koncepcji wspólnego dobra. Uzasadnij swoją odpowiedź.
b) Oceń, jaki jest stosunek Andrzeja Szahaja do przywódców, którzy odwołują się do
ideałów, cnót i moralności.
c) Przeprowadźcie w klasie dyskusję na temat poglądów autora na związek między
ideami a totalitaryzmem. Zastanówcie się, jakie warunki musiałyby zostać spełnione,
aby wspomniana w tekście „wizja dobrego życia" stała się źródłem zła i przemocy.
Czy w związku z tymi zagrożeniami należy zrezygnować z odwoływania się do ideałów
w życiu społecznym?

JAK DACIE RADE TO 9 TEZ