Pryzmatem nazywamy każde ciało przezroczyste, ograniczone dwiema płaszczyznami i przecinającymi się wzdłuż prostej, zwanej krawędzią pryzmatu. Kąt dwuścienny φ, jaki tworzą te płaszczyzny nazywamy kątem łamiącym pryzmatu.
Promień świetlny przechodząc przez pryzmat ulega dwukrotnemu załamaniu i po wyjściu z pryzmatu odchyla się w kierunku podstawy. Kąt odchylenia promienia świetlnego zależy od kąta padania i od kąta łamiącego pryzmatu. Im większy kąt łamiący pryzmatu, tym bardziej promień świetlny odchyla się w kierunku jego podstawy. Za pomocą pryzmatu dokonujemy więc analizy promieniowania świetlnego (rozłożenia światła białego na promieniowanie różnych barw). Najsłabiej odchylona od kierunku pierwotnego jest barwa czerwona, a najsilnie - fioletowa.
