Jakie ośrodki władzy powstały na ziemiach polskich pod koniec 1918r. ?.

Odpowiedź :

Ośrodki władzy powstałe na ziemiach polskich pod koniec 1918 roku to:

1. Ośrodki powstałe na terenie zaborów

W zaborze austriackim

  • Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego (19.10.1918 ), na jej czele stał i ks. Józef Londzio i Jan Michejda. Rada sprawował władzę nad powiatami cieszyńskim, frysztackim i lubelskim, zapowiadała przyłączenie tych ziem do państwa polskiego.
  • Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej w Lublinie (6/7.11.1918), na czele z Ignacym Daszyńskim. W skład rządu wchodzili politycy o stronnictwie lewicowym, którzy 07.11.1918 roku ogłosili manifest, w którym zapewniali o wprowadzeniu:

                   -bezpłatnej i powszechnej oświaty

                   - ośmiogodzinnego dnia pracy

                   - ustawodawstwa socjalnego

                   - swobód obywatelskich

Był to pierwszy rząd pretendujący do objęcia władzy w całym państwie.

  • Rada Delegatów Robotniczych w Lublinie (5.11.1918 ), powstała pod wpływem rewolucji bolszewickiej w Rosji i wiązała swoją przyszłość z bolszewicką Rosją. (Nie odegrała ważniejszej roli)
  • Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie (28.10.1918), na czele z Wincentym Witosem z PSL Piast, planował swoją władzą objąć tereny zaboru austriackiego (udało mu się sprawować władzę nad tymi terenami)

W zaborze pruskim

  • Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu (10.11.1918), miała swoich przedstawicieli na Śląsku i Pomorzu. Na jej czele stał 6 osobowy komisariat NRL, w skład którego wchodził między innymi Wojciech Korfanty który reprezentował Śląsk i  Adam Poszwiński reprezentujący Pomorze. Została uznana za legalną władzę państwową przez z Sejm Dzielnicowy, który obradował w Poznaniu w dniach od 3 do 5 grudnia 1918 roku.

W zaborze rosyjskim

POWSTAŁA WCZEŚNIEJ jednak jest istotna ponieważ 11.11.1918 roku przekazał Józefowi Piłsudzkiemu naczelne dowództwo wojsk polskich

  • Rada Regencyjna (12.09.1917), w jej skład wchodził między innymi  Józef Ostrowski (polityk konserwatywno-liberalny, prezes Stronnictwa Polityki Realnej). Sprawowała najwyższą władzę tymczasowa do czasu objęcia tronu przez króla bądź regenta, miała kontrolę nad Polską Siłą Zbrojną i powoływała rząd. Nie posiadała zaufania społeczeństwa.

2.Inne ośrodki władzy na ziemiach polskich pod koniec 1918 roku

  • Rząd Jędrzeja Moraczewskiego, powstały (18.11.1918),na podstawie dekretu o najwyższej władzy Republiki Polskiej mianował Tymczasowym Naczelnikiem Państwa został Józef Piłsudski, do czasu zwołania Sejmu Ustawodawczego, wprowadzał ustrój republikański.