Kary umowne różniły się od kar pieniężnych w prawie rzymskim tym, że kara umowna mogła zostać nałożona tylko i wyłącznie w wyniku niedotrzymania warunków danej umowy. Przy czym warto wskazać, że nie musiała to być kara pieniężna, a na przykład kara oddania ziemi czy spełnienia innych żądań jednej ze stron umowy. Kara pieniężna - jak powiedziano - mogła zostać nałożona w wyniku złamania umowy, ale mogła to być też kara porządkowa, jeśli obywatel złamał w starożytnym Rzymie jakieś normy postępowania i władza postanowiła go ukarać.
W prawie rzymskim panowały dość szczegółowe i precyzyjne przepisy. Stąd też rzeczywiście różnica między tymi dwoma karami jest dość subtelna, aczkolwiek widoczna. Interesujące jest, że prawo rzymskie już w starożytności odróżniali różne rodzaje kar, i precyzyjnie określali je w umowach.