Co zawierały i w jakich okolicznościach zostały przyjęte artykuły henrykowskie?.

Odpowiedź :

Artykuły henrykowskie - czym były i kiedy je przyjęto?

Artykuły henrykowskie zostały przyjęte jako kluczowy warunek na drodze do objęcia tronu Rzeczypospolitej przez wybranego w ramach wolnej elekcji Henryka Walezego w 1573 r. Pomimo pochodzącej od niego nazwy były one niezmienne dla wszystkich władców elekcyjnych.

Zawierały one podstawy ustroju Rzeczypospolitej. Król musiał się w nich zgodzić między innymi na:

  • Uznanie wolnej elekcji
  • Zaniechanie prób wprowadzenia monarchii dziedzicznej dla swoich potomków
  • Zwoływanie Sejmu co dwa lata na co najmniej sześć tygodni
  • Utrzymanie tolerancji religijnej, wynikającej z konfederacji warszawskiej
  • Potwierdzenie obowiązywania przywilejów szlacheckich
  • Utrzymywanie przy królu stałej rady kontrolującej jego działania i doradzającej mu, a na sejmach składającej z tego raport przed bracią szlachecką. Rada ta składała się z 16 senatorów
  • Zakaz podejmowania istotnych decyzji politycznych, w tym wypowiadania wojen i zawierania małżeństw bez zgody Sejmu
  • W razie nieprzestrzegania artykułów wypowiedzenie mu posłuszeństwa przez szlachtę.