Odpowiedz na pytania:


1. W jaki sposób Zygmunt III Waza chciał wzmocnić władzę królewską?

2. Dlaczego realizacja jego planów się nie powiodła?.


Odpowiedź :

Zygmunt III Waza próbował wzmocnić swoją władzę w następujący sposób:

  • przymierze z Habsburgami
  • śluby z Habsburżankami
  • ciche przyzwolenie na Dymitriady i liczenie na to, że Władysław IV Waza zostanie carem
  • próba utrzymania korony szwedzkiej
  • wybór urzędników, którzy mieli królowi pomagać
  • próba tworzenia własnego stronnictwa politycznego

2. Realizacja tych planów nie powiodła się z wielu przyczyn. Przede wszystkim, w Rzeczypospolitej urzędy były dożywotnie, więc wybrany urzędnik nie musiał być wierny królowi, bo i tak nie można było go odwołać. Po drugie, Władysław IV nie został carem - zażądano od niego zmiany wyznania na prawosławie, na co Zygmunt III nie wyraził zgody. W kraju rodziła się coraz większa opozycja przeciwko królowi, czego wyrazem był rokosz Zebrzydowskiego. Królowi nie udało się także zachować korony szwedzkiej - protestancka szlachta obaliła Zygmunta III i powołała na tron Karola IX Sudermańskiego. Natomiast sojusz z Habsburgami także nie przyczynił się do wzmocnienia władzy królewskiej - Habsburgowie bardziej byli zajęci trudną sytuacją w Rzeszy Niemieckiej, a nie wspieraniem ambicji polskiego króla.

Mimo to, król Zygmunt III Waza zapisał się w historiografii polskiej raczej dobrze. Za jego rządów Rzeczypospolita osiągnęła największy rozmiar geograficzny. Polska wygrywała bardzo trudne bitwy, a także unikała wielu ciężkich walk na swoim terytorium (jak na przykład wojny z Moskwą, które toczyły się na jej terytorium). Zygmunt III Waza rządził też bardzo długo, dlatego po jego śmierci wielu ludzi naprawdę płakało, ponieważ przyzwyczaiło się już do tego władcy. Z czasem stał się on "swój", a nie obcy - pisano o nim jako o Jagiellonie, a nie przedstawicielu szwedzkiej dynastii Wazów.