Czynniki, który przyczyniły się do rozwoju miast włoskich w XI wieku:
Generalnie, warto wskazać, ze wiele miast włoskich bardzo prężnie rozwijało się już w XI wieku. Szczególnie pod koniec XI wieku, miasta takie jak Genua czy Wenecja, które dysponowały flotami, będą jeszcze bardziej się bogacić. Ma to związek z rodzącym się ruchem krucjat - krzyżowcy będą prosić miasta włoskie o przewóz wojsk lub o udział w wyprawach, a miasta będą w zamian oczekiwać zysków i wpływów politycznych, a nawet zdobyczy terytorialnych (jak Wenecja w IV krucjacie).