DLACZEGO REPUBLIKA RZYMSKA UPADŁA?


JAK BYŁO?

JAK BYĆ POWINNO?


DLACZEGO NIE BYŁO TAK, JAK BYĆ POWINNO?


WNIOSKI.


Odpowiedź :

Republika rzymska upadła z wielu powodów. Wśród wielu przyczyn można wymienić przede wszystkim:

  • zbyt wielki obszar państwa
  • wzrost znaczenia dowódców i armii
  • przyłączenie do republiki wielu nowych barbarzyńskich ludów i brak prawnego umocowania ich statusu
  • bankructwo wielu gospodarstw i braki ludzi w armiach
  • osłabienie senatu, którego decyzje nie mogły być respektowane w najdalszych prowincjach Rzymu
  • nadużycia w wielu prowincjach
  • korupcja urzędników
  • chęć zyskania władzy przez wybitne jednostki kosztem dawnych republikańskich zasad
  • problem z łącznością prowincji z miastem stołecznym, czyli Rzymem

Odpowiadając na pytanie jak być powinno, nie ma jednoznacznej opinii. Z jednej strony bowiem wprowadzenie cesarstwa po republice i silne rządy Augusta i jego następców doprowadziły do przezwyciężenia kryzysu i umocnienia państwa rzymskiego. Z drugiej strony dawne wartości republikańskie umarły wraz z odejściem republiki i co jakiś czas imperium trawiły bardzo trudne i dynamiczne walki o władzę (jak na przykład rok czterech cesarzy po panowaniu Nerona). Z pewnością jednak ustrój republikański nie mógłby na dłuższą metę sprawdzić się w zarządzaniu tak wielkim państwem. To, co było dobre dla Rzymu, kiedy był jeszcze stosunkowo niedużą republiką, zupełnie nie sprawdziło się w warunkach wielkiej ekspansji terytorialnej.

Wnioski są takie, że na pewno wzrosła pozycja armii i dowódców. Skoro los żołnierzy i ich osobiste wynagrodzenie zaczął zależeć od dowódców wojskowych, a ponad to służba stała się dobrowolna, to trzeba było zmienić zupełnie myślenie o armii i jej wykorzystaniu. Do armii szli ci, którzy chcieli się czegoś dorobić, a nie jak dawniej, ci, którzy posiadali ziemie. Zresztą w strukturze społecznej Rzymu było coraz mniej małych i średnich właścicieli ziemskich, natomiast to najbogatsi patrycjusze posiadali najwięcej ziemi i czerpali z tego ogromne korzyści.