Poezja współczesna pokazuje szarą rzeczywistość PRL-u, fałsz władzy i zakłamanie nowomowy. Np. Ewa Lipska w wierszu „Dyktando“ opisuje życie młodych ludzi w komunistycznej Polsce, którzy zmuszani są do życia „pod dyktando“, żyć pod presją władzy, w kłamstwie, dlatego muszą ciągle uważać na to, co robią, zachować czujność, podporządkować się, nie mogą swobodnie decydować o swoim życiu. Młody człowiek musi dokonać wyboru czy podporządkować się władzy, sytuacji, środowisku czy zbuntować się i wybrać własną drogę.
Z kolei Stanisław Barańczak w wierszu „Określona epoka“ demaskuje i ośmiesza sztuczność komunistycznej nowomowy. Znajdziemy tu typowe dla przemówień partyjnych z epoki komunizmu wypowiedzi: żyjemy w określonej epoce, epoce ciągłych wysiłków, narastających konfliktów. Obok nich poeta wtrąca słowa: nieprawda oraz wyrazy oznaczające prozaiczne czynności: odchrząknięcie, bulgot z karafki, brzęk odstawianej szklanki. Z zakończenia: „taka jest prawda, nieprawda, i innej prawdy nie ma” wynika, że poeta opisuje język propagandy żeby pokazać, że nowomowa fałszuje rzeczywistość, a prawda jest inna.
