W każdym worku dopisz po trzy liczby pasujące do opisu. Liczby naturalne: 5, 100, 0 Liczby całkowite: -1, 5, -30/2 Liczby całkowite, które nie są naturalne: -5, -10/5, -13 Liczby wymiernr, które nie są całkoite: -3/7, -1/2, 9/4 2. Wpisz brakujące liczniki lub mianowniki, tak aby podabe ułamki były równe liczbie zapisanej w kółku. a) 1 .../1 .../7 9/... b) 13 .../1 .../2 39/... c) -15 .../2 .../-5 15/... 3. Zamień liczbę mieszaną na ułamek niewłaściwy. Możesz skorzystać z metody przedstawionej w ramce. a) 1 2/3=........... b) 2 4/7=....... c) 5 1/6=......... 4. Wpisz brakujące liczniki a) 1 1/4= .../4 b) 2 2/3= ..../3 c) 1 5/7=....../7 d) 3 2/5=..../5 5. a) Zapisz używając przecinka. 9/10= ......... 7/100=............ 2 73/100= ........ 1 3/1000 =........... b) Zamień na ułamki zwykłe. 0,3=....... 0,21= ............ 1,8=........ 1,503=............

Odpowiedź :

(1) Do poszczególnych grup możemy dopisać następujące liczby: liczby naturalne - 14, 20, 1000; liczby całkowite - -7, 10, 150; liczby całkowite, które nie są naturalne - -20, -3, -1; liczby wymierne, które nie są całkowite - [tex]-\frac13,-\frac45,\frac97[/tex].

(2) Uzupełnione ułamki wyglądają następująco: a) [tex]\frac11,\frac77,\frac99[/tex],

b) [tex]\frac{13}1,\frac{26}2,\frac{39}3[/tex],

c) [tex]\frac{-30}2,\frac{75}{-5},\frac{15}{-1}[/tex].

(3) Ułamki niewłaściwe mają postać: a) [tex]\frac53[/tex], b) [tex]\frac{18}{7}[/tex], c) [tex]\frac{31}6[/tex].

(4) Uzupełnione ułamki mają postać: a) [tex]\frac54[/tex], b) [tex]\frac83[/tex], c) [tex]\frac{12}7[/tex], d) [tex]\frac{17}5[/tex].

(5) a) Ułamki dziesiętne mają postać: [tex]0,9;0,07;2,73;1,003[/tex].

b) Ułamki zwykłe mają postać: [tex]\frac3{10};\frac{21}{100};\frac95=1\frac45;\frac{1503}{1000}=1\frac{503}{1000}[/tex].

Zbiory liczbowe

Zbiory liczbowe to takie zbiory, których elementami są liczby. Wyróżniamy następujące zbiory liczbowe:

  • liczby naturalne - liczby całkowite dodatnie (do tego zbioru możemy zaliczać lub nie liczbę 0 - tutaj autor zadania liczbę 0 traktuje jako liczbę naturalną);
  • liczby całkowite - to zbiór wszystkich liczb naturalnych i liczb do nich przeciwnych razem z liczbą 0;
  • liczby wymierne - to zbiór liczb, które możemy zapisać za pomocą ułamka zwykłego, gdzie licznik i mianownik tego ułamka są liczbami całkowitymi (mianownik nie może być zerem).

Ułamki zwykłe i dziesiętne

Ułamki zwykłe zapisujemy za pomocą kreski ułamkowej, licznika nad nią i mianownika pod nią. Jeśli mamy licznik mniejszy od mianownika, to taki ułamek nazywamy właściwym; jeśli licznik jest większy od mianownika, to mamy ułamek niewłaściwy, możemy wyciągnąć z niego całości i dostaniemy liczbę mieszaną. Z liczby mieszanej możemy przejść na ułamek niewłaściwy, mnożąc całości przez mianownik tego ułamka i otrzymaną wartość dodając do licznika.

Ułamek dziesiętny to liczba zapisana z przecinkiem, który oddziela części całkowite liczby od części ułamkowej.

Ułamki zwykłe możemy zamienić na dziesiętne, wykonując dzielenie liczby w liczniku przez liczbę w mianowniku.

Ułamki dziesiętne możemy zamieniać na zwykłe, zapisując tę liczbę w liczniku ułamka bez przecinka, a w mianowniku piszemy potęgę liczby 10 z tyloma zerami, ile było miejsc dziesiętnych w wyjściowej liczbie.

Zadanie 1

Do podanych grup liczb możemy dopisać następujące liczby (zadanie to można rozwiązać na wiele sposobów):

  • liczby naturalne (mamy 5, 100, 0): 14, 20, 1000;
  • liczby całkowite (mamy -1, 5, [tex]\frac{-30}2=-15[/tex]): -7, 10, 150;
  • liczby całkowite, które nie są naturalne - czyli liczby całkowite ujemne (mamy [tex]-5,\frac{-10}5=-2,-13[/tex]): -20, -3, -1;
  • liczby wymierne, które nie są całkowite (mamy [tex]-\frac37,-\frac12,\frac94[/tex]): [tex]-\frac13,-\frac45,\frac97[/tex].

Zadanie 2

a) Podane ułamki mają być równe 1:

[tex]\frac11=1:1=1\\\frac77=7:7=1\\\frac99=9:9=1[/tex]

b) Podane ułamki mają być równe 13:

[tex]\frac{13}1=13:1=13\\\frac{26}2=26:2=13\\\frac{39}3=39:3=13[/tex]

c) Podane ułamki mają być równe -15:

[tex]\frac{-30}2=-30:2=-15\\\frac{75}{-5}=75:(-5)=-15\\\frac{15}{-1}=15:(-1)=-15[/tex]

Zadanie 3

Zamienimy podane liczby na ułamki niewłaściwe:

a) [tex]1\frac23=\frac{1*3+2}3=\frac53[/tex]

b) [tex]2\frac47=\frac{2*7+4}7=\frac{18}7[/tex]

c) [tex]5\frac16=\frac{5*6+1}6=\frac{31}6[/tex]

Zadanie 4

Zamienimy podane liczby na ułamek niewłaściwy:

a) [tex]1\frac14=\frac{1*4+1}4=\frac54[/tex]

b) [tex]2\frac23=\frac{2*3+2}3=\frac83[/tex]

c) [tex]1\frac57=\frac{1*7+5}7=\frac{12}7[/tex]

d) [tex]3\frac35=\frac{3*5+3}5=\frac{17}5[/tex]

Zadanie 5

a) Zamienimy podane ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne:

[tex]\frac9{10}=9:10=0,9\\\frac7{100}=7:100=0,07\\2\frac{73}{100}=2+(73:100)=2+0,73=2,73\\1\frac3{1000}=1+(3:1000)=1+0,003=1,003[/tex]

b) Zamienimy podane ułamki dziesiętne na ułamki zwykłe:

[tex]0,3=\frac3{10}\\0,21=\frac{21}{100}\\1,8=\frac{18}{10}=\frac95=1\frac45\\1,503=\frac{1503}{1000}=1\frac{503}{1000}[/tex]