Oblicz całkę potrójną[tex]\int\limits\int\limits_V\int\limits\frac{1}{x^{2}+ y^{2} } dxdydz[/tex]

Gdzie V to bryła ograniczona powierzchniami:
[tex]\left \{ {{x^{2}+ y^{2}=z } \atop {x\geq 0,~~y\geq 0,~~z\leq 1}} \right.[/tex]


Odpowiedź :

Rozwiązanie:

Całka:

[tex]$\iiint\limits^{}_{V}\frac{1}{x^2+y^2} \ dxdydz[/tex]

Bryła:

[tex]$\left \{ {{x^{2}+y^{2}=z} \atop {x\geq 0 \wedge y\geq 0 \wedge z\geq 1}} \right.[/tex]

Mamy tutaj paraboloidę, która stanowi dolne ograniczenie. Z góry bryła jest ograniczona przez płaszczyznę [tex]z=1[/tex]. Możemy łatwo przejść do całki podwójnej, określając obszar całkowania [tex]D[/tex] na płaszczyźnie. Po przyrównaniu wspomnianych powierzchni otrzymujemy:

[tex]x^{2}+y^{2}=1[/tex]

Dodatkowo mamy [tex]x\geq 0 \wedge y\geq 0[/tex], a więc rozpatrywanym obszarem jest fragment koła o promieniu [tex]1[/tex] w pierwszej ćwiartce układu. Zapiszmy obszar analitycznie:

[tex]D=\{(x,y) \in \mathbb{R}^2:x^{2}+y^{2}\leq 1 \wedge x\geq 0 \wedge y\geq 0\}[/tex]

Zatem:

[tex]$\iiint\limits^{}_{V}\frac{1}{x^2+y^2} \ dxdydz=\iint\limits^{}_{D} \frac{1}{x^{2}+y^{2}}\Big(1-(x^{2}+y^{2})\Big) \ dxdy[/tex]

Wprowadzamy współrzędne biegunowe:

[tex]$\left \{ {{x=r\cos \varphi} \atop {y=r\sin \varphi}} \right.[/tex]

[tex]J(r, \varphi)=r[/tex]

gdzie:

[tex]0\leq r\leq 1[/tex]

[tex]$0\leq \varphi \leq \frac{\pi}{2}[/tex]

Stąd:

[tex]$\iint\limits^{}_{D} \frac{1}{x^{2}+y^{2}}\Big(1-(x^{2}+y^{2})\Big) \ dxdy=\int\limits^{1}_{0}\Bigg(\int \limits^{\frac{\pi}{2}}_{0}\frac{1}{r^{2}}\Big(1-r^{2}\Big) \cdot r \ d \varphi\Bigg)dr=[/tex]

[tex]$=\int \limits^{1}_{0}\Bigg(\int \limits^{\frac{\pi}{2}}_{0}\frac{1}{r}-r \ d \varphi\Bigg)dr=\frac{\pi}{2}\int \limits^{1}_{0} \frac{1}{r}-r \ dr=\frac{\pi}{2}\lim_{a \to 0^{+}} \int\limits^{1}_{a}\frac{1}{r}-r \ dr=[/tex]

[tex]$=\frac{\pi}{2}\lim_{a \to 0^{+}}\Big[\ln r-\frac{r^2}{2}\Big]^{1}_{a}=\frac{\pi}{2}\lim_{a \to 0^{+}}\Big(\ln 1-\frac{1}{2}-\ln a+\frac{a^{2}}{2}\Big)=-\frac{\pi}{2}\lim_{a \to 0^{+}}\Big(\frac{1}{2}+\ln a\Big)=[/tex]

[tex]=\infty[/tex]

Całka jest rozbieżna.