15.1 Wyjaśnij, jakie zagrożenie, związane z użyciem czajek na Morzu Czarnym, wzbudziło niepokój sułtana.
Kozacy za pomocą czajek wyprawiali się na tzw. chadzki, czyli morskie wyprawy o charakterze łupieżczym, podczas których łupili liczne nadmorskie miasta należące do Imperium Osmańskiego (Turcji) na Morzu Czarnym. Oprócz najeżdżania od strony morza miast znajdujących się bliżej terenów zamieszkanych przez Kozaków (np: Oczaków, Kaffa, Akerman, Kilia), to również wyprawiali się dalej, atakując takie miasta jak Trapezunt, Synopa czy Warna. Szczególny niepokój w sułtanie mogły wywołać ich najazdy i rajdy na stolicę Imperium - Stambuł, którego przedmieścia były niejednokrotnie łupione (np: w 1615 roku czy w 1624 roku).
15.2 Wyjaśnij, dlaczego Kozakom zależało na kontynuowaniu napadów.
Napady Kozaków na miasta Imperium Osmańskiego były odwetem za najazdy Tatarów krymskich (będących wasalami Turcji) na ziemie zamieszkane przez Kozaków i teoretycznie należące do Korony Królestwa Polskiego (np: Dzikie Pola). Kozacy walcząc z Turcją realizowali walkę z wrogami chrześcijaństwa. Dodatkowo Kozacy żyli ze zrabowanych łupów, przez co nie chcieli zaprzestać najazdów.
15.3 Oceń szanse kozackich czajek w starciu morskim z tureckimi galerami.
Odpowiedź: To zależy...
Biorąc pod uwagę źródło nr 1 walka kozackiej czajki z turecką galerą zakończyło by się porażką kozackiej załogi z dwóch powodów. Kozacka czajka była z pewnością mniejszym okrętem od galery, przez co mogła pomieścić mniej wojaków. Turecka galera mogłaby pomieścić znacznie więcej marynarzy, przy czym turecka załoga galery dysponowałaby przewagą liczebną. Drugim powodem jest uzbrojenie okrętów. Szybka i zwrotna kozacka czajka mogła dysponować co najwyżej paroma falkonetami. Choć te małe działka były skuteczne w walce z wrogą załogą, to jednak nie wyrządzały okrętom większych zniszczeń. Natomiast galera turecka dysponowała również falkonetami ustawionymi po bokach, ale również silniejszymi działami zdolnymi do uszkodzenia wrogich okrętów, które głównie były ustawiane na dziobie (przodzie) okrętu lub na rufie (tyle) okrętu.
Podsumowując walka jeden na jeden kozackiej czajki z turecką galerą skończyłaby się klęską Kozaków.
Inna sytuacja byłaby w przypadku walki dużej ilości czajek kozackich z grupą tureckich galer. Kozackie czajki były tak jak wspomniałem bardziej zwrotne i szybsze od cięższych, większych i mniej zwrotnych galer. Determinacja i zaciekłość Kozaków zdecydowanie pomogłaby w walce z tureckimi marynarzami. W tym przypadku Kozacy mieliby większe szanse na pokonanie tureckich galer. Kozacy niejednokrotnie pokonywali flotę turecką w bitwach morskich, np: w 1607 roku niedaleko Oczakowa czy koło ujścia Dniepru w 1615 roku.
