NA JUTRO!
Jaka jest różnica pomiędzy hormonami steroidowymi i niesteroidowymi?
W jaki sposób koordynowana jest aktywność układów hormonalnego i nerwowego?
Jaki jest mechanizm sprzężenia zwrotnego ujemnego na osi podwzgórze - przysadka-gruczoł?
Jakie jest antagonistyczne działanie hormonów na przykładzie regulacji poziomu glukozy i wapnia we krwi?
Jaka jest rola hormonów w reakcji na stres?
Jaka jest rola hormonów w regulacji wzrostu, tempa metabolizmu i rytmu dobowego?
Jaka jest rola hormonów tkankowych na przykładzie gastryny, erytropoetyny i histaminy?
Gdzie są gruczoły dokrewne i jakie hormony są przez nie produkowane?
Jakie są skutki niedoczynności i nadczynności gruczołów dokrewnych?


Odpowiedź :

1. Hormony steroidowe to specyficzne lipidy syntezowane z cholesterolu, hormony te ze względu na swoją hydrofobowość są w stanie przenikać przez dwuwarstwę fosfolipidową błony komórkowej i wiązać się z receptorami cytoplazmatycznymi komórki docelowej, natomiast do hormonów niebiałkowych zaliczamy hormony będące pochodnymi aminokwasów (np. tyroksynę będącą pochodą tyrozyny), hormony białkowe zbudowane z aminokwasów (np. insulinę) czy hormony peptydowe, których monomerami również są aminokwasy, hormony niebiałkowe ze względu na swoją hydrofilowość nie są w stanie przenikać przez dwuwarswtę fosfolipidową błony komórkowej przez co wiążą się wyłącznie z receptorami błonowymi.

2. Aktywność układu hormonalnego koordynowana jest przez ujemne sprzężenie zwrotne (czyli nadmiar określonego hormonu wpływa hamująco na wydzielanie przez gruczoł nadrzędny - przysadkę mózgową określonego hormonu tropowego), oraz poprzez układ nerwowy np. pod wpływem określonego stresora podwzgórze wysyła impuls nerwowy który za pośrednictwem nerwu układu współczulnego dociera do rdzenia nadnerczy pobudzając go do wydzielania adrenaliny.

3. Ujemne sprzeżenie zwrotne polega na tym, że nadmiar we krwi hormonu gruczołu podrzędnego wpływa hamująco na wydzielanie przez przedni płat przysadki mózgowej określonego hormonu tropowego oraz hamująco na wydzielanie przez podwzgórze określonej liberyny.

4. Antagonizm czynnościowy hormonów trzustki polega na tym, że w przypadku spadku poziomu glukozy we krwi komórki alfa trzustki zwiększają wydzielanie glukagonu, którego działanie poprzez wzmożenie glikogenolizy (rozkładu zmagazynowanego w wątrobie glikogenu do glukozy) oraz glukoneogenezy (syntezy glukozy ze związków organicznych niebędących cukrami) skutkuje podniesieniem poziomu glukozy we krwi i przywróceniem jego prawidłowego stężenia,z kolei w przypadku wzrostu poziomu glukozy we krwi (np. zaraz po spożyciu posiłku) komórki beta trzustki zwiększają wydzielanie insuliny, która poprzez pobudzenie komórek organizmu (min. mięśni) do wchłaniania nadmiaru glukozy z krwi oraz poprzez wzmożenie glukoneogenezy powoduje obniżenie poziomu glukozy we krwi i przywraca jej prawidłowe stężenie, natomiast antagonizm czynnościowy kalcytoniny i parathormonu polega na tym, że w przypadku spadku poziomu wapnia we krwi przytarczyce zwiększa wydzielanie parathormonu, który poprzez wzmożenie resorpcji jonów wapnia z mocz pierowtnego do krwi, wchłaniania wapnia z pokarmu i uwlaniania wapnia z kości powoduje podniesienie poziomu wapnia we krwi i przyrócenie jego prawidłowego stężenia, natomiast podczas wzrostu poziomu wapnia we krwi tarczyca zwiększa wydzielanie kalcytoniny, która poprzez stymulację wbudowywania wapnia do kości i stymulację wydalania wapnia wraz z moczem powoduje obniżenie poziomu wapnia we krwi i przywraca jego prawidłowe stężenie.

5. Hormony min. adrenalina, której wydzielanie zwiększa się pod wpływem określonego bodźca stresowego przygotowują organizm do intensywnego wysiłku fizycznego (np. do walki czy ucieczki) poprzez rozszeżenie dróg oddechowych, wzmożenie wentylacji płuc, zwiększenie ukrwienia mózgu czy rozszezenie naczyń krwionośnych w mięśniach co w konsekwencji mobilizuje organizm do podejmowania działań i zwiększa szansę na przeżycię.

6. Za wzrost organizmu odpowiada somatotropina, która wydzielana jest przez przysadkę mózgową najintensywniej w okresie dojrzewania kiedy to wzrost i rozwój organizmu odbywa się z największym tempem - somatotropina stymuluje podziały komórkowe komórek somatycznych co w efekcie zwiększa rozmiary organizmu. Za regulację metabolizmu odpowiadają hormony tarczycy - tyroksyna i trójjodotyronina, które przyśpieszają tempo zachodzenia procesu oddychania komórkowego tlenowego, rytm dobowy reguluje melatonina wydzielana przez szyszynkę, na którą hamująco wpływa światło dlatego wydzielanie melatoniny jest najintensywniejsze w nocy.

7. Erytropoetyna wydzielana przez nerki stymuluje proces erytropoezy (powstawania czerwonych krwinek) co skutkuje zwiększeniem hematokrytu i zagęszczeniem krwi, histamina odpowiada za objawy alergii, wydzielana jest np. przez bazofile i komórki tuczne przy powtórnym kontakcie z alergenem, podowoduje min. zwężenie dróg oddechowych i zwiększenie wydzielania śluzu w tchawicy i oskrzelach co w konsekwencji utrudnia oddychanie, gastryna wydzielana w dwunastnicy i po części w żołądku, stymuluje wydzielanie kwasu solnego i perystaltykę jelit.

8.Gruczoły dokrewne zlokalizowane są min. w okolicach szyi np. tarczyca i przytarczyce, w jamie brzusznej np. jajniki, trzustka, kora nadnerczy, w klatce piersiowej np. grasica, w worku mosznowym - jądra lub w mózgowiu np. szyszynka i przysadka mózgowa, gruczoły dokrewne wydzielają hormony endokrynne czyli takie, które wydzielane są bezpośrednio do krwi.

9. Niedoczynność gruczołów dokrewnych objawia się spadkiem poziomu określonego hormonu gruczołu podrzędnego we krwi, a jednocześnie wzrostem poziomu określonego hormonu tropowego wydzielanego przez przysadkę mózgową oraz liberyny wydzielanej przez podwzgórzę (ze względu na dodatnie sprzężenie zwrotne), natomiast nadczynność gruczołów dokrewnych objawia się wzrostem poziomu określonego hormonu gruczołu podrzędnego we krwi, a spadkiem poziomu określonego hormonu tropowego i określonej liberyny (ze względu na ujemne sprzeżenie zwrotne).