Odpowiedź :
Zarówno Gall Anonim, jak i Wincenty Kadłubek opisali śmierć św. Stanisława, która miała miejsce w 1079 r. Ich relacje jednak w pewnym stopniu się od siebie różniły. Do najważniejszych różnic w opisach należały:
- Gall Anonim nie zaprzecza temu, że św. Stanisław jest winny i dopuścił się zdrady stanu. Z kolei Wincenty Kadłubek przedstawia biskupa jako człowieka niewinnego, bez żadnego powodu skazanego na śmierć przez króla Bolesława Śmiałego
- Gall Anonim przedstawił postać króla jako osoby, która popełniła błąd, stosując zbyt wysoką karę, skazując na śmierć biskupa. Kronikarz uważał, że może władca miał prawo dochodzenia swoich praw przeciwko zdrajcy, ale na pewno nie poprzez odebranie Stanisławowi życia i poćwiartowanie jego członków. Wincenty Kadłubek przedstawił Bolesława Śmiałego jako szalonego tyrana, bezbożnika, dla którego nie ma żadnych świętości, rzucającego się na niewinnego biskupa
- opis śmierci św. Stanisława autorstwa Galla Anonima był spokojny, wyważony, relacjonujący wydarzenie. Z kolei Wincenty Kadłubek opisywał śmierć biskupa w sposób bardzo emocjonalny, jednoznacznie oceniający, jednostronny
Największy wpływ na różnice w tych opisach ma czas, w którym żyli i tworzyli obaj kronikarze.
Gall Anonim tworzył około 35 lat po opisywanym wydarzeniu. Mógł mieć jeszcze kontakt z osobami, które były świadkami tego, co wówczas miało miejsce i miały świadomość, że sytuacja nie musiała być jednoznaczna. Król, mimo popełnianych błędów nie był oceniany jednoznacznie źle, a biskup Stanisław nie był jeszcze otoczony kultem świętości.
Wincenty Kadłubek pisał już ponad 110 lat po skazaniu na śmierć biskupa. W Polsce trwało rozbicie dzielnicowe, które nie było dobrym okresem w dziejach państwowości. Szukano wytłumaczenia takiego stanu rzeczy.
Powstała legenda, że to kara za grzechy króla, który kazał poćwiartować ciało biskupa. W związku z tym całe państwo miało być tak poćwiartowane.
Ponadto wówczas rozwijał się prężnie kult świętości biskupa Stanisława na ziemiach polskich jako męczennika i wówczas spojrzenie wśród Polaków na tę sytuację było już bardziej jednostronne.
Kim był św. Stanisław?
Stanisław ze Szczepanowa od 1072 r. do śmierci w 1079 r. był biskupem krakowskim. Został skazany na śmierć przez króla Bolesława Śmiałego, z którym był skonfliktowany. Źródła historyczne nie dają jednoznacznej odpowiedzi, co było przyczyną konfliktu.
#SPJ1