Wyjaśnienie:
Przemiany gospodarcze doprowadziły także do zmian o charakterze społecznym. Cara był wyrazicielem woli interesów klas najbogatszych, a więc szlachty i ziemiaństwa. Coraz jednak liczniejszą warstwa, której interesy zostały zaniedbane, stawał się proletariat. Położenie robotnika rosyjskiego było bardzo ciężkie.
Ciężar związany z uprzemysłowieniem kraju był przerzucany na barki tej grupy. Panował wyzysk tej klasy przez władze państwowe. Strajk był zakazany, a za samo podżeganie do strajku, groziła kara więzienia. Za panowania cara Aleksandra III i jego następcy Mikołaja II, rozwinął się system reakcji. Władze nie widziały zagrożenia, którym w przyszłości mógł stać się i stał się w końcu żywioł robotniczy. Pod koniec XIX wieku niewiele w Rosji było masowych wystąpień przeciwko carskiej władzy. Każdy taki sprzeciw by tłumiony w zarodku przez policję. Z czasem jednak zaczęły powstawać pierwsze organizacje o charakterze opozycyjnym, np. Wyzwolenie Pracy (1883 r.) Nasilały się również walki o charakterze klasowym, a w latach 80-tych doszło do pierwszych strajków w fabrykach. W 1895 r. z inicjatywy Włodzimierza Lenina powstał Związek Walki Wyzwolenie Klasy Robotniczej.
