Podaj zasadę ortograficzna: Poszedłby, Nalezalo by, Można by, Czytać by, Nie idę, Niewysoki, Nie wyższy, Niezgrany, Niezgrabnie, Nie zgrabniejszy, Nieład, Nieporządek, Rżysko, Lzej, Schody, Schizma, Schizofrenik, Hak, Hamak, Hamulec, Helena, Wahadlo, Benda, Montaż, Głodówka, Wszechświat.



Proszę o odpowiedź. Będę wdzięczny ​


Odpowiedź :

Zasady ortograficzne stosowane w przypadku wymienionych wyrazów:

  • poszedłby, należało by, można by, czytać by - jeśli orzeczenie jest czasownikiem w formie osobowej, przyrostek -by stosuje się łącznie, natomiast jeśli orzeczenie jest formą bezosobową czasownika, -by stosuje się osobno.
  • nieład, nieporządek, niewysoki, niezgrany, niezgrabnie - partykuły nie używamy łącznie m.in. z rzeczownikami (poza wyraźnym zaprzeczeniem w zdaniu, jak np. nie mysz zjada kota, lecz kot zjada mysz), z przymiotnikami w stopniu równym (np. nieciekawy), a także z przysłówkami pochodzącymi od przymiotników. Wyjątkiem od tej ostatniej reguły, tak jak w przypadku rzeczowników, będzie zastosowanie z przysłówkiem w zdaniu wyraźnego zaprzeczenia (pogoda była nie brzydka, ale wręcz paskudna!).
  • nie idę,  nie wyższy,  nie zgrabniejszy - partykułę nie stosuje się osobno m.in. w przypadku czasowników i przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym.
  • rżysko, lżej - po literach l, ł, r, n stosuje się ż
  • schody, schizma, schizofrenik - po literze s zawsze następuje ch, a nie h, chyba że mamy do czynienia z przedrostkiem fis- lub dys- (np. dyshonor)
  • hak, hamak, hamulec, Helena, wahadło - brak zasady, pisownia do zapamiętania. W przypadku wyrazu Helena stosujemy również pisownię dużą literą, ponieważ jest to imię.
  • Benda (??) Jeśli chodzi o nazwisko, to oczywiście te zawsze piszemy wielką literą.
  • montaż - wyrazy obce rodzaju męskiego, zakończone -aż, a jednocześnie oznaczające wykonywaną czynność, piszemy z literą ż
  • głodówka - w przypadku końcówki -ów, -ówka lub -ówna zawsze stosuje się ó (wyjątki to: wsuwka, skuwka i zasuwka). Wyraz głodówka wymienia się również na głodować, a przy wymianie na o zawsze stosujemy ó
  • Wszechświat - zarówno pisownia z dużej, jak i małej litery jest poprawna. Jeśli chodzi o literę ch, jest to jeden z wyrazów do zapamiętania, bez wyraźnej reguły ortograficznej.

Co to jest ortografia?

Ortografia (inaczej pisownia) to wszelkie przepisy, które określają zapis słów w danym języku przy użyciu liter alfabetu bądź też innych symboli, zaakceptowane i powszechnie stosowane przez osoby używające danego języka na co dzień.