Podmiot liryczny - matka przemawiająca do swojego nieżyjącego dziecka. Jej sposób wypowiedzi jest bardzo czuły, tkliwy.
Adresat utworu - syn, do którego zwraca się matka (adresat pozorny, bo nie żyje, jak sugeruje ostatnia zwrotka)
Typ liryki - liryka zwrotu do adresata (obecność apostrofy)
Gest bohatera - „Zanim padłeś, jeszcze ziemię przeżegnałeś ręką" - heroizacja śmierci bohatera
„Oni“ w wierszu:
-kim są? - wróg, okupanci, hitlerowcy
-co robią? - odbierają marzenia, radość życia, beztroskie dzieciństwo
- jacy są?- okrutni, bezwzględni, niszczący świat
Kontrasty- kontrast między młodością, niewinnością i dobrocią, a okrucieństwem i złem wojny, między jasnością i ciemnością : „I wyszedłeś, jasny synku, z czarną bronią w noc"
Los „Syneczka“:
- doświadczenia: widzi okrucieństwo i zło, trupy; "pożogi"-zniszczenia; "ruda krew"- rany i śmierć. Dojrzał szybciej niż jego rówieśnicy w innych czasach, podjął dorosłą decyzję i poszedł w bój z bronią w ręku, walczy i ginie
- przeżycia/emocje: żyje w ciągłym lęku, trwodze, pozbawiony spokojnego snu, nie wie, co to jest piękno, dobro, wokół widzi tylko okrucieństwo, żyje w ciemności jak zwierzę.
koszmar wojny:
- metafory: „haftowali (…) smutne oczy rudą krwią“, „malowali krajobrazy w żółte ściegi pożóg“, „wyszywali wisielcami drzew płynące morze“, „ścieżki powycinał żelaznymi łzami“, „odkarmili bochnem trwóg"
-porównanie: „sny, co jak motyl drżą”
- apostrofa: „syneczku”, „jasny synku”
- ożywienie: „i poczułeś, jak się jeży w dźwięku minut – zło”
- pytanie retoryczne: „Czy to była kula, synku, czy to serce pękło?”
- epitety: „smutne oczy”, „rudą krwią”, „żelaznymi łzami”, „ziemi twej”, „ludzkich trwóg”, „jasny synku”, „czarną bronią”, „bochnem trwóg”, „dźwięku minut”
Nastrój utworu - nastrój jest elegijny, czyli żałobny, smutny, tragiczny, tkliwy, liryczny (o czym świadczą zdrobnienia i poetyckie opisy), ale też pełen heroizmu i patosu- obraz śmierci "zanim padłeś, jeszcze ziemię przeżegnałeś ręką".
Forma - Elegia – utwór liryczny o treści poważnej, refleksyjny, utrzymany w tonie smutnego rozpamiętywania, rozważania lub skargi, dotyczący spraw osobistych lub problemów egzystencjalnych.
