Dialektyzacja czyli stylizacja gwarowa jest celowym wprowadzeniem do utworu literackiego elementów gwary. Najczęściej pojawiającymi się oprócz dialektyków leksykalnych są formy gwarowe, jak np. mazurzenie czy kaszubienie. W tekstach literackich dostrzec można funkcjonalność stylizacji gwarowej.
Z fragmentu tekstu Adama Kulawika „Dialektyzmy“ można wnioskować, że czerpanie z zasobów leksykalnych gwar jest wyróżnikiem danego tekstu. Dialektyzacja pełni w nim różne funkcje (estetyczno-ekspresowe, charakteryzuje bohaterów, określając ich status społeczny, oddaje koloryt lokalny). Autor tekstu zauważa istotną rolę stylizacji gwarowej w literaturze Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Np. istotną rolę pełniły dialektyzmy w „Krzyżakach“ H. Sienkiewicza, służące celowej archaizacji (nadanie cech cech powieści historycznej).
Przykłady stylizacji gwarowej znajdziemy np. w powieści Władysława Reymonta „Chłopi“. Dialektyzacja pełni tu różne funkcje, w zależności od typu narratora. W powieści występują trzy jego rodzaje narratora, a także trzy style pisarskie, które różnią się nasileniem występowania dialektyzmów. Pojawia się młodopolski stylizator, wtedy przeważa funkcja estetyczna, dominująca w opisach przyrody . Z kolei wiejski gaduła- gawędziarz przedstawia życie mieszkańców wsi, charakteryzuje bohaterów i realia życia wiejskiego, stosując dialektyzmy leksykalne, fonetyczne i składniowe. Natomiast realistyczny obserwator - wykształcony chłop, rzeczowo i obiektywnie przedstawia wygląd miejsc, osób, z pewnym dystansem, obrazując przebieg wydarzeń, językiem literackim, czasem tylko odwołując się do gwary.
W powieści formy gwarowe sąsiadują z literackimi: w opisach odautorskich, monologach wewnętrznych bohaterów (tu w znacznej mierze nasycone są dialektyzmami).
Pisarz wprowadzając do powieści elementy języka gwarowego tytułowej grupy społecznej, łącząc je z konwencjonalnym językiem, sprawił, że użyte sformułowania nie wywołują wrażenia "obcych", ale wtapiają się w powieść, tworząc integralną i spójną całość. Dzięki temu zabiegowi spowodował, że czytelnik staje się nie tylko świadkiem losów bohaterów, lecz może je odbierać z perspektywy bezpośredniego uczestnika.
Wprowadzenie dialektyzacji pełni w dziełach różne funkcje. Twórcy wykorzystują stylizację gwarową, aby uprawdopodobnić wykreowany świat, przybliżyć zjawiska typowe dla danego regionu, scharakteryzować bohaterów. Dialektyzacja wpływa też na walory estetyczne dzieła. Ponadto dzięki dialektom pamiętamy o korzeniach naszej tożsamości narodowej.
