Wojna trzydziestoletnia miała miejsce w latach 1618-1648. Przyczynami jej wybuchu były spory w Rzeszy Niemieckiej między cesarzem a poszczególnymi niemieckimi państwami i książętami oraz, przede wszystkim, konflikt między protestantami a katolikami, jako następstwo kontrreformacji. Wojna ta zakończyła się pokojem westfalskim.
Dla Europy wojna trzydziestoletnia miała znaczenie takie, że:
- rzesza Niemiecka straciła znaczenie w Europie na wiele lat
- w samych Niemczech osłabiła się pozycja cesarza
- wzmocniła się pozycja Francji i Szwecji
- nastąpił koniec wojen religijnych na ziemiach niemieckich
- liczba ludności Europy znacznie się zmniejszyła
- wybuchło wiele chorób i zaraz
- upadło rzemiosło, handel
- wystąpił kryzys agrarny, nie miał kto uprawiać ziemi
Kontrreformacja - ruch w kościele będący odpowiedzią na reformację, mający uzdrowić sytuację w kościele katolickim.
