Mama gotuje obiad. (co?)
W tym zdaniu dopełnienie bliższe obiad może stać się podmiotem poprzez zamianę zdania na stronę bierną. Podmiot zaś przyjmuje funkcję dopełnienia. Czasownik (orzeczenie w zdaniu) musi być czasownikiem tak zwanym przechodnim.
Obiad jest gotowany przez mamę.
To sytuacja zdaniowa, gdy nie jest możliwa taka zamiana z uwagi na logikę zdania lub gdy czasownik (orzeczenie w zdaniu) jest nieprzechodni.
Agnieszka boi się egzaminu. (czego?)
nie powiemy przecież: Egzamin jest bojony przez Agnieszkę, bo to nie ma sensu.
Dopełnienie dalsze nie zmienia swojej formy.
Mama pożyczyła Kasi cukier. (komu?)
Cukier został pożyczony Kasi przez mamę. (komu?)
lub
Mama suszy włosy suszarką. (czym?)
Włosy są suszone przez mamę suszarką. (czym?)
W obu przypadkach podkreślone dopełnienie dalsze pozostaje nadal dopełnieniem, nie zmienia funkcji w zdaniu, mimo, że nastąpiła zmiana zdania ze strony czynnej na bierną.
