Apoptoza jest to proces zaprogramowanej śmierci komórki. Apoptoza jest procesem wysoce precyzyjnym - co odróżnia ją od nekrozy (martwicy). Martwicę mogą powodować niedotlenienie tkanki czy brak zaopatrzenia w substancje odżywcze, podczas gdy czynniki indukujące apoptozę to m.in.:
- uszkodzenia DNA,
- brak czynników troficznych (tj. czynników wzrostu)
- anoikis, tj. odłączenia się komórek od błony podstawnej (komórka staje się "wolna")
- otrzymanie sygnału z zewnątrz przez białka TNFbeta, FAS; taki szlak często indukują nasze komórki układu odpornościowego - limfocyty cytotoksyczne.
Apoptoza może hamować proces nowotworzenia, gdy np. genom komórki zostaje uszkodzony lub też może następować stale fizjologicznie, np. apoptoza komórek między palcami (palce są początkowo złączone jak płetwy) w celu wykształcenia palców. Niestety, gdy mutacji ulega jakieś z białek indukujących apoptozę (np. ważne białko p53, tzw. "strażnik genomu"), często komórka nie może wejść na szlak programowanej śmierci i zaczyna się niekontrolowanie dzielić, prowadząc do nowotworu.
